Joe Mantegna

Joseph Anthony Mantegna Jr. (ur. 13 listopada 1947 w Chicago) – amerykański aktor, reżyser i producent. Szerokiej publiczności znany głównie z ról drugoplanowych. Swoje największe sukcesy osiągnął we współpracy z Davidem Mametem. Urodził się i wychował w Chicago w stanie Illinois w rodzinie rzymskokatolickiej jako syn Mary Ann (z domu Novelli), urzędniczka wysyłkowa z Acquaviva delle Fonti, i Josepha Anthony’ego Mantegny, sprzedawca ubezpieczeń z Calascibetta na Sycylii. W 1965 ukończył J. Sterling Morton High School East w Cicero w Illinois. W latach 1964–1969 śpiewał i grał na basie w zespole rockowym Apochryphals w Chicago. W latach 1967–1969 studiował aktorstwo w The Theatre School na Uniwersytecie DePaul i w Chicago Drama Academy Goodman School of Drama w Chicago. Po ukończeniu studiów dołączył do lokalnego teatru Organic Theatre Company w Chicago. W 1969 zadebiutował w roli Bergera w scenicznej produkcji Hair. W latach 1972–1973 grał postać Judasza w musicalu Stephena Schwartza Godspell. W 1978 wystąpił po raz pierwszy na Broadwayu jako Emilio Hernandez i Dave McCormick w spektaklu Working. W 1984 otrzymał Tony Award i Drama Desk Award dla najlepszego aktora jako Richard Roma w sztuce Davida Mameta Glengarry Glen Ross z Robertem Prosky, J.T. Walshem, Williamem Petersenem, Lane Smithem i Jamesem Tolkanem. W 1988 był nominowany do Drama Desk Award za rolę Bobby’ego Goulda w przedstawieniu Speed-the-Plow u boku Madonny i Rona Silvera. Debiutował na ekranie w familijnym dramacie krótkometrażowym Medusa Challenger (1977). Zagrał kobiecego dentystę Bruce’a Flecksteina w komediodramacie Kompromisowe pozycje (Compromising Positions, 1985) z Susan Sarandon, menadżera i przyjaciela Elvisa Presleya (w tej roli Kurt Russell) – Josepha Carmine Esposito w filmie biograficznym Johna Carpentera Elvis (1979), muzę w komedii muzycznej fantasy Xanadu (1980) z Olivią Newton-John i Gene’em Kelly, Arta Shirka w komedii Richarda Benjamina Skarbonka (The Money Pit, 1986) z Tomem Hanksem i Shelley Long oraz Harry’ego Fluglemana w komedii Johna Landisa Trzej Amigos (1986), gdzie w rolach głównych wystąpili: Steve Martin, Chevy Chase i Martin Short. W dreszczowcu kryminalnym Davida Mameta Dom gry (House of Games, 1987) z Lindsay Crouse wcielił się w postać gangstera, który grozi śmiercią załamanemu psychicznie nałogowemu hazardziście w pokera, jeśli nie spłaci swego długu. W 1999 został uhonorowany Commitment to Chicago Award za zasługi dla swojego miasta Chicago. 3 grudnia 1975 ożenił się z Arlene Vrhel. Mają dwie córki: Mię (ur. 5 czerwca 1987) i Gię (ur. 17 kwietnia 1990).