Ayn Rand

Ayn Rand, urodzona jako Alissa Zinowjewna Rosenbaum (ur. 2 lutego 1905 w Petersburgu, zm. 6 marca 1982 w Nowym Jorku) – amerykańska pisarka i filozof pochodząca z rodziny rosyjskich Żydów, twórczyni filozofii obiektywizmu. Autorka powieści, w których stałym wątkiem jest obraz bohatera, który mimo przeciwności losu i konfliktów z otoczeniem osiąga swe życiowe cele dzięki własnej wytrwałości, inteligencji, pracowitości a przede wszystkim – wierności etyce obiektywistycznej. Ayn Rand uważała prezentację pozytywnych wzorców obiektywizmu za główny cel swojej twórczości. Ojciec Ayn Rand był średnio zamożnym aptekarzem. Od dzieciństwa poznawała literaturę światową, mając 9 lat podjęła decyzję o zostaniu pisarką. W 1917 r. była świadkiem rewolucji bolszewickiej, którą potępiła. Zwycięstwo bolszewików doprowadziło do konfiskaty majątku jej rodziny, a ona sama zapragnęła jak najszybciej opuścić Rosję. W 1921 r. rozpoczęła studia na uniwersytecie w Piotrogrodzie, wybierając historię jako główny przedmiot, a filozofię jako dodatkowy. Studia skończyła w 1924 r., w tymże roku zaczęła studiować scenopisarstwo. W 1925 r. otrzymała pozwolenie na krótką wizytę u rodziny w Stanach Zjednoczonych. W lutym 1926 r. dotarła do Nowego Jorku, a następne 6 miesięcy spędziła u rodziny w Chicago, skąd wyruszyła do Hollywood z zamiarem rozpoczęcia kariery scenopisarskiej. W 1929 r. wyszła za mąż za aktora Franka O’Connora, z którym pozostała w związku aż do jego śmierci. Często zmieniała prace, starając się zarobić na utrzymanie. W wolnym czasie próbowała publikować sztuki teatralne i scenariusze. W 1932 r. scenariusz Red Pawn sprzedała Universal Studios. Sztuka jej autorstwa The Night of January 16th doczekała się inscenizacji w Hollywood i na Broadwayu. Jej pierwsza powieść We the Living, ukończona w 1933 r. długo była odrzucana przez wydawnictwa. Doczekała się publikacji w 1936 r. W 1938 r. Rand napisała opowiadanie Hymn. W 1943 r. opublikowano powieść Źródło (The Fountainhead), która stała się bestsellerem i zapoczątkowała sławę pisarki. Wojna opóźniła inscenizację sztuki opartej na The Fountainhead do 1948 r. W 1957 r. wydała ostatni utwór fabularny Atlas zbuntowany i zaczęła wykładać oraz pisać o swojej filozofii, której podstawy zawarła w powieściach. Do nieliterackich utworów tego okresu życia autorki zalicza się zbiory esejów Rand i jej zwolenników (m.in. Nathaniela Brandena, Alana Greenspana). np. Cnota egoizmu, Kapitalizm: nieznany ideał, Philosophy: Who Needs It?, Powrót człowieka pierwotnego. Ayn Rand zmarła 6 marca 1982 r. w swoim mieszkaniu w Nowym Jorku na niewydolność serca. Jej spadkobiercą został długoletni przyjaciel Rand, Leonard Peikoff, założyciel Instytutu Ayn Rand (Ayn Rand Institute), zajmującego się promowaniem filozofii obiektywizmu. Filozofia Ayn Rand przedstawia się następująco: W kwestii metafizyki Rand kierowała się tzw. Zasadą Tożsamości, stwierdzającą, iż „istnieć oznacza być czymś, posiadać konkretną tożsamość” – skrótowo: A to A. Fakty są faktami, niezależnie od czyjegoś postrzegania. Owe fakty – według Rand – nie ulegają zmianom, bez względu na ludzkie chęci, życzenia czy prośby. Ignorowanie czy unikanie faktów nie wymazuje ich ani nie zmienia. Według filozofii Rand – rzeczywistość wymaga stanowczego, świadomego i racjonalnego zmierzenia się z nią. Według Rand, by docenić rzeczywistość należy wyzbyć się wszelakich ciągot do zjawisk nadnaturalnych, mistycznych, w tym Boga.