Jack L. Warner

Jack Leonard Warner, J.L. Warner (ur. 2 sierpnia 1892 w London, zm. 9 września 1978 w Los Angeles) – amerykański producent filmowy i przedsiębiorca, współzałożyciel i prezes Warner Brothers. Jego kariera w branży filmowej trwała około czterdziestu pięciu lat, najdłużej ze wszystkich ówczesnych prezesów hollywoodzkich wytwórni filmowych. Piastując stanowisko wiceprezesa ds. produkcji Warner Bros., wraz z bratem Samem doprowadził do powstania pierwszego filmu dźwiękowego pt. Śpiewak jazzbandu. Po śmierci Sama rozpoczął długoletnią walkę o władzę nad wytwórnią ze starszymi braćmi, Harrym i Albertem. W latach 50. XX wieku przejął wyłączną kontrolę nad Warner Bros. po tym, jak potajemnie nabył udziały od braci, po uprzednim przekonaniu ich do wspólnej sprzedaży przedsiębiorstwa. Chociaż jego pracownicy lękali się go i kpili z jego specyficznego poczucia humoru, zdobył szacunek środowiska filmowego za swoje trafne decyzje i bezkompromisowość. Zatrudnił wiele gwiazd wytwórni i promował produkcję dramatów filmowych o problemach społecznych Ameryki lat 30., które stały się znakiem rozpoznawczym Warner Brothers. W trakcie kariery był postrzegany jako osoba enigmatyczna i pełna sprzeczności. Chociaż był zagorzałym republikaninem, w wielu swoich filmach propagował Nowy Ład, politykę demokratycznego prezydenta Franklina Roosevelta. Krytykował faszyzm i III Rzeszę na długo przed przyłączeniem się Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej. Jednocześnie był przeciwnikiem komunizmu i po wojnie zeznawał przed Komisją Izby Reprezentantów ds. Działalności Nieamerykańskiej, gdzie dobrowolnie podał nazwiska scenarzystów zwolnionych z powodu przynależności do Komunistycznej Partii Stanów Zjednoczonych lub sympatii prokomunistycznych. Pomimo kontrowersyjnego wizerunku publicznego, Warner odgrywał istotną rolę w przemyśle filmowym, aż do przejścia na emeryturę na początku lat 70. XX wieku. Jack Warner urodził się jako Jacob Warner 2 sierpnia 1892 roku w mieście London, w kanadyjskiej prowincji Ontario. Jego rodzice byli żydowskimi imigrantami z Mazowsza, którzy mówili głównie w języku jidysz. Był piątym żyjącym synem Benjamina Warnera, szewca z Krasnosielca, znajdującego się wtedy pod zaborem rosyjskim, i jego żony Pearl Leah z domu Eichelbaum. Rodzice Warnera w 1876 roku zawarli związek małżeński i jeszcze przed wyemigrowaniem do Ameryki dochowali się szóstki dzieci, z których jedno zmarło w dzieciństwie. Wśród nich znajdowali się starsi bracia Jacka, Hirsh, który później przyjął imię Harry, a także Abraham (Albert) i Samuel (Sam). Rodzina Warnerów wspominała Krasnosielc jako „wrogi świat”, gdzie „nocne rajdy Kozaków, pogromy i gwałty na kobietach były częścią życia Żydów ze sztetli”. W celu znalezienia lepszego miejsca do życia dla siebie i swojej rodziny, w 1888 roku Benjamin udał się do Hamburga, a stamtąd wypłynął na statku do Ameryki. Dotąd nosił nazwisko „Wonsal” lub „Wonskolaser”. Po przybyciu do Nowego Jorku zmienił nazwisko na „Warner”, które później przybrała reszta jego rodziny. Po niecałym roku Pearl i dwójka dzieci dołączyły do niego w Baltimore. W tym mieście na świat przyszła piątka ich dzieci. Na początku ostatniej dekady XIX wieku Benjamin Warner zdecydował się przenieść wraz z rodziną do Kanady, gdzie szansę na poprawę warunków życiowych widział w prowadzeniu handlu obwoźnego polegającego na skupowaniu futer od traperów w zamian za produkty blaszane. Tam narodzili się ich synowie: Jack i David. Po trudnych dwóch latach rodzina Warnerów powróciła do Baltimore. W Baltimore na świat przyszła następna dwójka dzieci, Sadie i Milton. W 1896 roku za namową Harry’ego Warnera, który nieco wcześniej w Youngstown w stanie Ohio założył warsztat naprawy obuwia, reszta rodziny przeniosła się do tego prężnie rozwijającego się miasta przemysłowego. Benjamin pracował w zakładzie syna, zanim zdobył pożyczkę na otwarcie sklepu mięsno-spożywczego w centrum miasta.