Jean Renoir

Jean Renoir (ur. 15 września 1894 w Paryżu, zm. 12 lutego 1979 w Beverly Hills) – francuski reżyser filmowy, producent, scenarzysta, aktor i pisarz. Czołowy przedstawiciel francuskiego realizmu, uznawany za jednego z największych twórców światowego kina. Zdobywca Honorowego Oscara za całokształt twórczości, Złotego Lwa na 7. MFF w Wenecji i wielu innych nagród filmowych. Od 1924 do końca lat 60. wyreżyserował lub zagrał w ponad 40 filmach. Początkowo kręcił filmy nieme (w sumie 11, jeden z głośniejszych z nich to Nana na podstawie powieści Emila Zoli), a w 1931 nakręcił swój pierwszy film dźwiękowy Suka. Był drugim dzieckiem Aliny Victorine Charigot oraz znanego malarza impresjonisty Augusta Renoira. Książka Pierre-Auguste Renoir, mon père, którą wydano w 1962 i 1981 (tytuł pierwotny brzmiał Renoir), jest uważana za najbardziej wyczerpujące źródło biograficzne o tym artyście. Innego rodzaju hołdem wobec ojca był film French Cancan, który Renoir nakręcił w 1955. W czasie I wojny światowej był kawalerzystą, a potem, po odniesieniu rany na froncie, został pilotem zwiadowczym. W czasie II wojny światowej został powołany do służby wojskowej w charakterze filmowca. Po inwazji Niemiec na Francję w 1940 udało mu się wraz z żoną Dido uciec do USA, gdzie zaczął kręcić filmy w Hollywood. Nie czuł się tam dobrze, a jego filmy nie odnosiły sukcesów, ale w 1946 otrzymał obywatelstwo USA. W 1949 Renoir popłynął do Indii, gdzie nakręcił swój pierwszy film w kolorze. Rzeka (1951) przyniosła mu Nagrodę Międzynarodową na 12. MFF w Wenecji i stała się początkiem drugiego wielkiego okresu twórczego w jego karierze. Swój ostatni film, Le Petit théâtre de Jean Renoir, nakręcił w 1969. Nie mogąc zdobyć funduszy na nowe filmy i podupadając na zdrowiu, spędził ostatnie lata życia podejmując przyjaciół w swoim domu w Beverly Hills oraz pisząc powieści i spisując wspomnienia (Ma vie et mes films, wydane w 1974). W 1975 otrzymał Oscara Honorowego za całokształt twórczości. W 1977 rząd Francji nadał mu stopień komandora Legii Honorowej.