Thomas Jefferson

Thomas Jefferson (ur. 2 kwietnia?/ 13 kwietnia 1743[a] w Shadwell (Wirginia), zm. 4 lipca 1826 w Charlottesville) – amerykański prawnik, działacz niepodległościowy, archeolog, architekt, trzeci prezydent USA (1801–1809), jeden z autorów Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych, założyciel stanowego Uniwersytetu Wirginii. Thomas Jefferson urodził się 13 kwietnia 1743 w Shadwell w kolonii Wirginia. Jego ojciec Peter Jefferson, plantator tytoniu, był z pochodzenia Walijczykiem, natomiast matka, Jane Randolph była pochodzenia szkocko-angielskiego. Jego pierwszym nauczycielem był William Douglas, który uczył łaciny, greki i francuskiego. Kolejny etap edukacji prowadził pod okiem pastora Jamesa Maury’ego, który nauczał m.in. geologii oraz filozofii. W wieku 17 lat (1760) rozpoczął studia w College of William and Mary w ówczesnej stolicy stanu – Williamsburgu. Dwa lata później ukończył college i rozpoczął praktykę prawniczą w Williamsburgu. W 1767 uzyskał licencję na samodzielną działalność zawodową i prowadził dochodową choć nielubianą przez siebie karierę adwokacką przez następne dwa lata. Karierę polityczną rozpoczął w roku 1768, kiedy to został członkiem legislatury Kolonii Wirginia („House of Burgesses”). Już wtedy Jefferson wystosował projekt ustawy, który zezwalał na nadawanie wolności swoim niewolnikom. Kiedy House of Burgess zostało zawieszone przez gubernatora Wirginii Jefferson wraz z kolegami oświadczyli, że atak na jakąkolwiek kolonię, będzie równoznaczny z atakiem na wszystkie kolonie. Pozostał członkiem legislatury do 1775 roku, kiedy to została ona rozwiązana przez króla Jerzego III. Jefferson uzyskał nominację swojego stanu na delegata na 1. Kongres Kontynentalny, lecz z powodu dyzenterii nie mógł się na niego udać. Opracował wówczas projekt „A Summary View of the Rights of the British America”, w którym zawarł pretensje wobec korony brytyjskiej, a także przedstawił ekonomiczne i polityczne sankcje, nałożone na kolonistów przez króla. Wyraził także przekonanie, że koloniści nie są własnością Wielkiej Brytanii i jeśli król nadużywa swoich praw, koloniści mogą zrezygnować z jego władzy. W latach 1775–1776 był deputowanym do 2. Kongresu Kontynentalnego, lecz pomiędzy grudniem 1775 a majem 1776 przebywał w Monticello (najpierw ze względu na chorobę żony, a potem śmierć matki). Kiedy powrócił na obrady Kongresu, został powołany na członka pięcioosobowej grupy, mającej opracować projekt Deklaracji niepodległości. Oprócz niego, nad dokumentem pracowali John Adams, Benjamin Franklin, Robert R. Livingston oraz Roger Sherman. Jefferson pracował nad dokumentem od 11 do 28 czerwca 1776, a 2 lipca Kongres zaaprobował jej tekst. Po głosowaniu z 4 lipca, w którym przyjęto Deklarację, przyszły prezydent brał udział w debacie nad Artykułami Konfederacji i we wrześniu 1776 wrócił do rodzinnego miasta. We wrześniu 1776 wybrany do Izby Delegatów stanu Wirginii, izby niższej Zgromadzenia Narodowego Wirginii. W ciągu trzech lat urzędowania przygotował 126 projektów ustaw, w tym ustawę o wolności religii z 1779, która została uchwalona dopiero siedem lat później. Był także współautorem (wespół z George’em Masonem i Jamesem Madisonem) Konstytucji stanu Wirginia (Constitution of Virginia).