Marina Abramovic

Marina Abramović, sr. Марина Абрамовић (ur. 30 listopada 1946 w Belgradzie) – serbska artystka intermedialna. Twórczość Mariny Abramović jest związana w dużej mierze z miejscem jej pochodzenia, sytuacją na Bałkanach i z doświadczeniem XX wieku. Prace wideo często połączone są z aktywnością performance, w którym ciało artystki jest podstawowym medium i jednocześnie częstym tematem (body art). Rodzice Mariny byli małżeństwem mieszanym serbsko-czarnogórskim, odgrywali ważną rolę w opozycji podczas II wojny światowej. W latach 1965–70 Abramović studiowała na Akademii Sztuk Pięknych w Belgradzie, a w 1972 ukończyła studia na Akademii w Zagrzebiu. Zaczynała od malarstwa, ale już jako studentka wykonywała instalacje i swoje pierwsze, prowokacyjne performance. W latach 1973–1975 zrealizowała jedne z najbardziej radykalnych prac: eksperymenty związane z bólem, obrzydzeniem, reakcjami ciała na ingerencje fizyczne – akcje artystyczne, podczas których artystka dochodziła do granic wytrzymałości fizycznych i psychicznych. Na przykład akcja zatytułowana Art Must Be Beautiful/Artist Must Be Beautiful (1975) polegała na czesaniu włosów, aż do utworzenia krwawiącej rany na głowie. W 1975 spotkała w Amsterdamie niemieckiego artystę Ulaya, z którym przez dwanaście lat dzieliła życie i pracę. Ich działania były znaczące dla rozwoju performance o tematyce ciała, body artu. Od początku swojej współpracy artyści uważali się za jedność powstałą w wyniku połączenia „męskości” i „kobiecości”. Nie przez przypadek ich pierwszy performance Relation Work mówił o ważnej dwojakości: mężczyzna/kobieta, dźwięk/cisza, inercja/energia. Przez lata Marina i Ulay podróżowali swoim starym citroenem napotykając różne kultury i realizując wiele działań w Europie i Stanach Zjednoczonych. Po 1980 ich performance stały się mniej intensywne. W tych właśnie latach powstał Night Sea Crossing, w którym obydwoje siedzieli przy jednym stole naprzeciw siebie w ciszy, najpierw przez siedem godzin, potem przez trzy dni, potem prawie dwa tygodnie. W 1988 The Lovers/The Great Wall był zwiastunem nadchodzącego końca współpracy artystów: oboje przemierzali Mur Chiński – on z zachodu, ona ze wschodu. Kiedy po dziewięćdziesięciu dniach spotkali się w połowie drogi, zdecydowali się na rozstanie. Od 1989 „Babcia performance’u”, jak ironicznie się autodefiniuje, Marina Abramović działa sama wykonując interwencje artystyczne, z których najbardziej znane są Cleaning the mirror (Czyszczenie lustra), The onion (Cebula), Cleaning the house (Porządki domowe), Delusional. We współpracy z Charlesem Atlas artystka zdecydowała się na swoją biografię. Biography, to jeden wielki otwarty spektakl, ciągle aktualizowany w relacji z dziejącymi się wydarzeniami.