Boris Vasilyev

Borys Lwowicz Wasiliew (ur. 21 maja 1924 w Smoleńsku, zm. 11 marca 2013 w Moskwie) – rosyjski pisarz, prozaik, dramaturg i scenarzysta filmowy. Urodził się w Smoleńsku. Był synem zawodowego oficera carskiej, a następnie czerwonej (Lwa Aleksandrowicza, ur. 1892). Jego matka – Jelena Nikołajewna z d. Alieksiejewa (ur. 1892) pochodziła ze starego szlacheckiego rodu, skoligaconego z rodami Puszkina i Tołstoja. Od dziecka przejawiał zainteresowania humanistyczne. W czasach szkolnych aktywnie uczestniczył w działalności teatrzyku amatorskiego i współredagował szkolną gazetkę. Po napaści Niemiec na ZSRR zgłosił się na ochotnika na front i z oddziałem ochotników-komsomolców walczył pod Smoleńskiem. Następnie służył w wojskach powietrznodesantowych (w 8 gwardyjskim pułku powietrznodesantowym i 3 gwardyjskiej dywizji powietrznodesantowej). W marcu 1943 został ciężko ranny podczas wykonywania zadania bojowego. Później w swojej twórczości często sięgał do tematyki wojennej. W 1948 ukończył Wojskową Akademię Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych Armii Czerwonej im. I. W. Stalina. Podczas studiów na tej uczelni poznał swoją późniejszą żonę, również studentkę akademii – Zorię Poljak. W latach 1948–1953 służył jako wojskowy inżynier na Uralu. Z armii odszedł w 1954 w stopniu kapitana. Później wspominał, że zdecydował się opuścić wojsko, aby w całości poświęcić się działalności literackiej. W latach 1952–1989 – członek KPZR. Debiutował w 1954 sztuką Oficerowie. Był autorem wielu sztuk teatralnych, opowiadań, nowel. Szeroką popularność zdobył jednak dopiero w 1969 powieścią Tak tu cicho o zmierzchu. W 1972 została ona sfilmowana, a dosyć udana adaptacja przewyższyła popularnością samą powieść. Wasiliew za scenariusz napisany do tego filmu otrzymał nagrodę państwową. Spektakl teatralny w reżyserii Jurija Lubimowa oparty na wątkach powieści był wystawiany na deskach moskiewskiej Taganki przez kilka następnych lat. Kolejnymi głośnymi powieściami Wasiliewa były: W ewidencji nie figuruje z 1974 i Jutro była wojna z 1984, które również dotyczyły okresu wielkiej wojny ojczyźnianej. W innych swoich powieściach pisarz nawiązywał m.in. do problematyki ekologicznej (Nie strzelajcie do białych łabędzi, 1973), wojny rosyjsko-tureckiej 1877–1878 (To, co było, i to, czego nie było, 1977–1980), stalinizmu (Pozdrowienia od babci Lory, 1988). W 1982 wydał powieść autobiograficzną o latach dzieciństwa i młodości pt. Mkną moje konie. Jego powieści zostały przetłumaczone na wiele języków i były wydawane w wielu krajach, również i w Polsce. Wiele z nich zostało sfilmowanych, a sam Wasiliew był autorem scenariuszy tych adaptacji. Wasiliew jest autorem epickiego cyklu historycznego Opowieści o Starej Rusi, w której od 1996 do 2007 opublikował 7 powieści oraz cyklu Historia rodu Oleksinskich – 6 książek w latach 1977–1998.