Vladimir Pozner

Vladimir Salomonovitch Pozner (ros. Влади́мир Соломо́нович По́знер) (ur. 5 stycznia 1905 w Paryżu, zm. 19 lutego 1992 w Paryżu) – francuski pisarz, dziennikarz, scenarzysta i tłumacz rosyjskiego pochodzenia. W swoich utworach sprzeciwiał się faszyzmowi i zbrojeniom atomowym. Pisał o II wojnie światowej (Deuil en 24 heures, Les Gens du pays, Le Temps est hors des gonds), o hiszpańskiej wojnie domowej (Espagne premier amour) i o wojnie algierskiej (Le Lieu du supplice). Miał bardzo wielu przyjaciół wśród literatów, malarzy i filmowców. Vladimir Pozner urodził się w Paryżu, w rodzinie żydowskich emigrantów z carskiej Rosji. Jego rodzice to: Salomon Posener, historyk, działacz żydowskich organizacji humanitarnych i Esther Siderski (ich drugi syn, ur. w 1906 Georges, został egiptologiem, profesorem Collège de France). Po amnestii z 1908 Poznerowie mogli wrócić do Petersburga, gdzie mieszkali w czasie I wojny i rewolucji październikowej z 1917. Vladimir Pozner miał kilkanaście lat, gdy poznał Maksyma Gorkiego, przyjaciela swych rodziców. To właśnie on zachęcił go do zajęcia się literaturą (potem również do wstąpienia, w 1932, w szeregi Francuskiej Partii Komunistycznej). W tym czasie poznał też takich pisarzy i poetów jak Aleksander Błok, Władimir Majakowski, Anna Achmatowa czy też Wiktor Szkłowski. Wkrótce Pozner został najmłodszym członkiem grupy literackiej znanej pod nazwą Braci Serafiońskich. W 1921 wrócił do Francji. Studiował literaturę na Sorbonie i popularyzował nową literaturę sowiecką tłumacząc na francuski utwory Izaaka Babla, Aleksieja Tołstoja i in. W 1925 wziął ślub. Jego żona, Elizabeth Makovska, była malarką i fotografem. W 1927 urodziła się ich córka, Anna-Maria. W tym okresie Pozner dużo publikował we francuskiej prasie. Zamieszczał także swoje pierwsze utwory w periodykach literackich, podjął też pracę we francuskich wydawnictwach. W 1928 w Paryżu ukazał się (po rosyjsku) zbiór poezji Стихи на случай, w 1929 antologia Panorama de la littérature russe. W 1931 opublikował kolejną książkę: Dostoïevski et le roman d’aventures. Pracował jako sekretarz redakcji pisma „Commune”, organu Association des Ecrivains et Artistes Révolutionnaires (Związku Pisarzy i Artystów Rewolucyjnych). Poznał wtedy wielu znanych pisarzy: Louisa Aragona, Andre Malraux, André Gide'a, Annę Seghers. Aktywnie działał na rzecz uchodźców z faszystowskich Niemiec. Jedną z takich osób była Ida Liebmann, która została jego drugą żoną. Mieli dwoje dzieci: Catherine (ur. 1938) i André (ur. 1943). W 1934 Pozner (obok André Malraux, Louisa Aragona) był francuskim delegatem na pierwszym Zjeździe Pisarzy Radzieckich w Moskwie. W 1935 wydał książkę Tolstoï est mort, a w 1937 Le Mors aux dents. Ta druga napisana była w niespotykanej dotychczas formie. Pozner umieścił w tekście fragmenty wypowiedzi, wycinków z gazet, dokumenty, raporty itp. elementy tworząc w ten sposób powieść, wykraczającą poza ramy swojego gatunku. W 1938 ukazała się książka États-Désunis (będąca połączeniem powieści i reportażu), rezultat długiej podróży Poznera po Stanach Zjednoczonych w 1936. W 1939 działał na rzecz uwolnienia intelektualistów, uwięzionych w obozach w wyniku hiszpańskiej wojny domowej. Podczas wojny we Francji w 1940 Pozner był kierowcą wojskowym. Po ogłoszeniu demobilizacji przebywał z rodziną w Corrèze. Wkrótce potem, w obawie przed aresztowaniem przez Gestapo, wyjechał z bliskimi do Nowego Jorku, a potem Kalifornii. W Hollywood został scenarzystą filmowym. Współpracował tam m.in. z Bertoldem Brechtem. W 1947 nominowany do Oscara w kategorii: Najlepsze materiały do scenariusza, według których powstał film The Dark Mirror (fr. La Double Énigme) z 1946, w reżyserii Roberta Siodmaka.