Cillian Murphy

Cillian Murphy (irl.: Cillian Ó Murchú; ur. 25 maja 1976 w Douglas) – irlandzki aktor. Karierę rozpoczął jako wokalista, gitarzysta i autor tekstów zespołu rockowego The Sons of Mr. Green Genes. Pod koniec lat 90. odrzucił kontrakt płytowy i zaczął występować na scenie oraz w filmach krótkometrażowych i niezależnych. Urodził się w Douglas w Corku jako najstarsze z czworga dzieci kuratora szkolnego i nauczycielki języka francuskiego, ma młodszego brata Páidi oraz dwie siostry – Sile/Sheilę i Orlę. Jako nastolatek chętnie grał w rugby i czytał książki. Po ukończeniu Presentation Brothers College Cork, studiował prawo na University College Cork w Cork. Jego poważne zainteresowanie muzyką zaczęło się w wieku dziesięciu lat, kiedy zaczął grać oraz pisać piosenki. Przed dwudziestym rokiem życia zaczął myśleć o karierze muzyka. Grał na gitarze wraz ze swoim bratem Páidi w kilku zespołach, z których jeden, najbardziej udany nazwali Sons of Mr. Greengenes, na cześć piosenki ich idola, Franka Zappy. Byli także obsesyjnymi fanami zespołu The Beatles. Cillian mówił o sobie jako „specjaliście od dziwacznych tekstów oraz niekończących się solówek gitarowych”. Rodzice młodych Murphy’ch nie zgodzili się na wydanie płyty. Decyzja, podyktowana młodym wiekiem Páidi (uczył się w szkole średniej) zaważyła na niepodpisaniu kontraktu. Jednocześnie proponowana przez wytwórnię umowa była niekorzystna finansowo i wiązałaby się z przekazaniem wytwórni praw do kompozycji Murphy’ego. Wkrótce, po pierwszej roli w teatrze Cillian odszedł od kariery muzyka rockowego, co później skomentował: „Myślę, że gdzieś jest taki gen, odpowiadający za występowanie. Jeżeli masz go w DNA, musi kiedyś wyjść. Jeżeli chodzi o mnie, początkowo ujawnił się w muzyce, potem przeszedł w aktorstwo.” Z czasem pojawił się na scenie Corcadorca Theatre Company sztukach: Mechaniczna pomarańcza (A Clockwork Orange) i Przestroga synów Ulsteru udających się w kierunku Somme (Observe the Sons of Ulster Marching Toward the Somme). We wrześniu 1996 zadebiutował na profesjonalnej scenie Triskel Theatre grając rolę niestabilnego nastolatka Darrena z Cork we wstrząsającej sztuce Endy Walsha Disco Pigs i zebrał znakomite recenzje. Rok potem zagrał w 26-minutowym filmie krótkometrażowym Kiedy (Quando, 1997). Po debiutanckiej roli kinowej barmana w dramacie kryminalnym Sweety Barrett (The Tale of Sweety Barrett, 1998), zagrał w dramacie Okop (The Trench, 1999) u boku Daniela Craiga, Jamesa D’Arcy’ego i Bena Whishaw i dramacie Nad przepaścią (On the Edge, 2001) jako zagubiony nastolatek. Za postać nastoletniego Prosiaka, samozwańczego króla żyjącego w niezdrowym związku z urodzoną tego samego dnia, w tym samym szpitalu i prawie w tym samym momencie Runt w niezależnym dramacie Disco Pigs (2001) był nominowany do nagrody IFTA (Irish Film & Television Awards). Rola chorobliwie chudego Jima walczącego z zombie i zbuntowanymi żołnierzami w apokaliptycznym horrorze Danny’ego Boyle’a 28 dni później (28 Days Later, 2002) otrzymał nominację do nagrody MTV Movie Awards i Stowarzyszenia Krytyków Sieciowych. W czarnej komedii Intermission (2003) u boku Colina Farrella wcielił się we wściekłego, niepewnego siebie i nieumiejącego wyrażać swoich uczuć Johna. Po występie w melodramacie wojennym Wzgórze nadziei (Cold Mountain, 2003) z Jude'em Law, Nicole Kidman, Renée Zellweger, Philipem Seymourem Hoffmanem, Natalie Portman i Charlie Hunnamem oraz melodramacie biograficznym Dziewczynie z perłą (Girl with a Pearl Earring, 2003) u boku Colina Firtha i Scarlett Johansson jako prosty syn rzeźnika, zagrał nominowany do nagrody MTV Movie Awards czarny charakter wybitnego psychiatrę z Gotham City doktora Jonathana Crane’a w filmie fantasy Christophera Nolana Batman: Początek (Batman Begins, 2005).