Bruce Lee

Bruce Lee (李小龍 pinyin Lǐ Xiăolóng; urodz. Lee Jun-fan (李振藩 pinyin Lǐ Zhènfān); ur. 27 listopada 1940 w San Francisco, zm. 20 lipca 1973 w Hongkongu) – amerykańsko-hongkoński aktor, reżyser, mistrz i instruktor sztuk walk, filozof pochodzenia chińskiego. Był założycielem Jeet Kune Do, hybrydowej filozofii sztuk walki czerpiącej z różnych dyscyplin walki, której często przypisuje się utorowanie drogi dla współczesnych mieszanych sztuk walki (MMA). Lee jest uważany przez komentatorów, krytyków, media i innych twórców sztuk walki za najbardziej wpływowego mistrza sztuk walki wszech czasów i ikonę popkultury XX wieku, która wypełniła lukę między Wschodem a Zachodem. Przypisuje mu się pomoc w zmianie sposobu przedstawiania Azjatów w amerykańskich filmach. Urodził się w San Francisco 27 listopada 1940 jako syn Grace Ho (何愛瑜; 1907–1996), śpiewaczki, i Lee Hoi-chuena, aktora opery kantońskiej. Angielskie imię Bruce wymyśliła dlań niańka, a pseudonim „Mały smok”, pod którym jest znany w Azji, nadała mu siostra. Miał dwie siostry – Anges i Phoebe oraz dwóch braci – starszego Petera (1939–2008) i młodszego Roberta (ur. 1948). Jego ojciec był Chińczykiem Han, a matka miała pochodzenie chińsko-europejskie. Kiedy Lee miał trzy miesiące, wraz z rodzicami przeprowadził się do Koulun w Hongkongu. Miał około trzech miesięcy, gdy po raz pierwszy pojawił się na ekranie trzymany na rękach przez ojca w dramacie Kobieta ze złotej bramy (Golden Gate Girl, 1941). W wieku pięciu lat wziął udział w dramacie Narodziny ludzkości (The Birth of Mankind, 1946), a jako 8-latek wystąpił w dramacie Fu gui fu yun (1948). W 1952 rozpoczął naukę w La Salle College, katolickiej szkole im. Jana Chrzciciela de la Salle w Hongkongu, gdzie zajęcia prowadzili chińscy nauczyciele. W wieku 13 lat został pobity przez uliczny gang i od tego czasu zaczął trenować kung-fu pod kierunkiem sifu Yipa Mana (1957-1958) i Wong Shun-leung (1957-1958). Z powodu bójek, w roku szkolnym 1955/1956 został usunięty ze szkoły i naukę kontynuował w szkole jezuickiej dla chłopców im. Franciszka Ksawerego – St. Francis Xavier’s College. Rozpoczął też treningi bokserskie i zdobywał medale na turniejach sportowych. W 1958 został mistrzem Hongkongu w cha-cha. Mając 18 lat wstąpił do gangu ulicznego o nazwie „8 Tygrysów Junction Street” i często popadał w konflikty z policją, więc rodzice zasugerowali mu wyemigrowanie do Stanów Zjednoczonych. Po przeprowadzce zamieszkał w chińskiej dzielnicy San Francisco, gdzie pracował w restauracji należącej do jego krewnego, a także jako nauczyciel tańca. Następnie wyjechał do Seattle, gdzie w grudniu 1960 ukończył James A. Garfield High School i uczęszczał do Edison Technical School. Później studiował filozofię na University of Washington. W 1963 opublikował swoją pierwszą książkę, przedstawiającą chińskie kung-fu. W 1964 przeniósł się wraz ze swoją szkołą do Oakland, gdzie prowadził kursy kung-fu pod nazwą Jun Fan Gung-Fu Institute. Wkrótce opracował własny styl Jeet Kune Do. Współpracował z wieloma znanymi w USA mistrzami sztuk walk, jak np. Edem Parkerem, ekspertem kenpō karate, oraz Jhoonem Rhee – mistrzem taekwondo. Lee ponownie otworzył w chińskiej dzielnicy Los Angeles swoją szkołę kung-fu.