Serhiy Prytula

Selma Ottilia Lovisa Lagerlöf (ur. 20 listopada 1858 w Mårbacka, zm. 16 marca 1940 tamże) – szwedzka pisarka, nowelistka, przedstawicielka realizmu fantastycznego w literaturze szwedzkiej, laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury w roku 1909. Jako pierwsza kobieta została członkiem Akademii Szwedzkiej. Międzynarodową sławę zyskała dzięki książce dla dzieci Cudowna podróż (szw. Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige), która została przetłumaczona na ponad 50 języków. Selma Lagerlöf urodziła się w 20 listopada 1858 w parafii Östra Ämterviks, w Värmlandzie, jako piąte z sześciorga dzieci Erika Gustava Lagerlöfa, emerytowanego oficera, i Louise Wallroth. Wychowała się w rodzinnym majątku Mårbacka. Duży wpływ na rozbudzenie jej wyobraźni miała babka, która opowiadała jej różne legendy i opowieści. Pierwszą książkę przeczytała w wieku siedmiu lat, była to powieść Thomasa Mayne’a Reida Osceola the Seminole. Dzięki tej lekturze sama zapragnęła pisać. W wieku dwudziestu lat opuściła dom i wyjechała do Sztokholmu, aby uczyć się w kolegium nauczycielskim (1882–1885). Tam zetknęła się z głównymi prądami epoki, przejmując od nich zwłaszcza religijny liberalizm i spencerowski ewolucjonizm. W czasie pobytu w Sztokholmie zmarł jej ojciec. Z powodów finansowych w 1887 rodzina musiała się wyprowadzić, a dom został sprzedany krewnemu. W 1889 Mårbacka ponownie została sprzedana. Po otrzymaniu dyplomu dostała pracę w szkole dla dziewcząt w Landskronie, w Skanii, gdzie przebywała do 1895. Od tamtego roku utrzymywała się wyłącznie z pisarstwa. Otrzymała też wsparcie finansowe od rodziny królewskiej i Akademii Szwedzkiej, co skłoniło ją do całkowitego porzucenia nauczania. W 1897 przeniosła się do Falun w regionie Dalarna. Odbyła kilka długich podróży po Europie wraz ze swoją przyjaciółką Sophie Elkan. Po śmierci ojca majątek Mårbacka został sprzedany. W 1907 odkupiła go dzięki pieniądzom otrzymanym za przyznaną jej Nagrodę Nobla. Początkowo używała go jako letniego domu, ale w latach 1921–1923 przeprowadziła renowację i zamieszkała tam na stałe. W zarządzaniu gospodarstwem wykazała się dużą przedsiębiorczością. Majątek obejmował około 90 ha gruntów rolnych i 90 ha gruntów leśnych. Selma Lagerlöf była jednym z największych pracodawców w okolicy, w majątku pracowało około 30 osób. Posiadała krowy, konie, świnie, gęsi, kury i indyki, duży sad oraz ogródek warzywny. Plony były sprzedawane w jej sklepie i na targu i dostarczane do hoteli w Sunne. Oprócz rolnictwa, które zostało zmechanizowane, przez pewien czas prowadziła Aktiebolaget Mårbacka Havremjöl produkującą mąkę i płatki owsiane, które sprzedawała w Sztokholmie i eksportowała do USA.