Marilyn Monroe

Marilyn Monroe, właśc. Norma Jeane Mortenson (ur. 1 czerwca 1926 w Los Angeles, zm. 5 sierpnia 1962 tamże) – amerykańska aktorka, modelka, piosenkarka i producentka filmowa. Gwiazda filmowa, ikona kultury popularnej oraz seksbomba lat 50. i 60. XX w. American Film Institute umieścił ją na szóstym miejscu na liście największych aktorek wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends)[a]. Karierę zaczęła w latach 40. jako pin-up girl. Później trafiła do świata filmu, gdzie pracowała dla 20th Century Fox (1946–47) i Columbia Pictures (1948). W 1951 związała się z wytwórnią Fox, wkrótce później zyskała popularność dzięki występom w filmach: Małpia kuracja, Niagara, Mężczyźni wolą blondynki czy Słomiany wdowiec. Zasłynęła z ról stereotypowych blondynek, ale wcielała się również w postacie bardziej złożone i dramatyczne. W 1955 studiowała aktorstwo metodyczne w Actors Studio u Lee Strasberga i założyła własną wytwórnię – Marilyn Monroe Productions. Za rolę Elsie w Księciu i aktoreczce otrzymała nagrody David di Donatello i Crystal Star Award, a za rolę Sugar „Kane” Kowalczyk w Pół żartem, pół serio zdobyła Złoty Glob. Film Skłóceni z życiem był ostatnim w jej karierze. Wiele uwagi prasa poświęcała życiu prywatnemu Monroe. Aktorka zmagała się z uzależnieniami, m.in. od alkoholu i barbituranów, a także z zaburzeniami psychicznymi. Była trzykrotnie rozwiedziona, a jej małżeństwa z baseballistą Joe DiMaggio i dramaturgiem Arthurem Millerem były przedmiotem zainteresowania mediów. Nie miała dzieci, choć spekuluje się, iż w okresie nastoletnim urodziła syna, który został jej odebrany krótko po porodzie. Zmarła w 1962 w wieku 36 lat z powodu przedawkowania barbituranów w swoim domu w Los Angeles. Choć jej śmierć została uznana za „prawdopodobne samobójstwo”, wokoł niej pojawiło się kilka teorii spiskowych. Norma Jeane Mortenson urodziła się 1 czerwca 1926 o godz. 9:30 w County Hospital w Los Angeles. Była córką Gladys Pearl Baker z d. Monroe i Charlesa Stanleya Gifforda, montażystów w Hollywoodzkiej Wytwórni Filmowej Consolidated Film Industries. W jej akcie urodzenia (oraz w akcie ślubu z Arthurem Millerem) jako jej ojciec widnieje Martin Edward Mortenson, drugi mąż Gladys, który opuścił rodzinę tuż przed narodzinami Normy i z którym Gladys rozwiodła się w 1928. Miała dwoje rodzeństwa przyrodniego: Roberta (1917–1933) i Berniece (ur. 1919), dzieci Gladys z jej pierwszego małżeństwa z Johnem Newtonem Bakerem, które po rozwodzie rodziców w 1923 zamieszkały z ojcem. W związku z tym, że Gladys nie mogła zrezygnować z pracy na rzecz opieki nad córką, 13 czerwca 1926 Norma trafiła pod opiekę rodziny zastępczej – Alberta i Idy Bolenderów, gorliwych protestantów. Matka łożyła na utrzymanie córki i sporadycznie ją odwiedziała, aż w 1933 odebrała ją i wspólnie zamieszkały przy ulicy Arbol Drive 6812 w Hollywood wraz z rodziną aktorską Atkinsonów. 15 stycznia 1934 Gladys zachorowała na schizofrenię paranoidalną (stwierdzono, że jest niepoczytalna) i została pacjentką Metropolitan State Hospital w Los Angeles. Resztę życia spędziła w izolacji i rzadko miała okazję spotkać się z córką[b]. Norma wówczas trafiła pod opiekę Grace McKee, przyjaciółki Gladys, po czym trafiła do sierocińca, w którym pozostała do czerwca 1937. Po latach tak wspominała ten czas: Rodzice wszystkich dzieci w sierocińcu umarli. Ja miałam co najmniej jednego rodzica – matkę, ale ona mnie nie chciała. Zbyt się wstydziłam, aby próbować wyjaśnić to innym dzieciom. Szczęśliwa byłam tylko wtedy, gdy zabierano nas do kina. Wychowywało ją łącznie 11 różnych rodzin zastępczych, m.in. Olivia Monroe (szwagierka Gladys Monroe) i Edith Ana Atchinson Lower (ciotka Grace McKee). Twierdziła, że gdy miała osiem lat, padła ofiarą molestowania seksualnego ze strony mężczyzny o nazwisku Kimmel, lokatora rodziny zastępczej, u której w tym czasie mieszkała , ponadto zgwałcić mieli próbować ją Ervin Goddard (mąż Grace McKee) oraz jej starszy kuzyn.