Marcel Dalio

Marcel Dalio; właściwie Israel Moshe Blauschild (ur. 23 listopada 1899 w Paryżu; zm. 18 listopada 1983 w Paryżu) – francuski aktor filmowy pochodzenia żydowskiego. Urodził się w rodzinie żydowskich imigrantów z Rumunii, którzy przybyli do Francji pod koniec XIX wieku. W 1920 ukończył Konserwatorium Paryskie. W latach 20. grywał w teatrach i kabaretach. Na początku lat 30. zadebiutował w filmie. Pierwsze ważne role zagrał w 1937 w filmach: Pépé le Moko z Jeanem Gabinem i Towarzysze broni, głośnym dramacie wojennym w reżyserii Jeana Renoira. Dobrze zapowiadającą się karierę przerwał wybuch II wojny światowej. Jako aktor pochodzenia żydowskiego w 1940 po inwazji wojsk niemieckich na Francję Dalio uciekł do Lizbony, skąd przedostał się do Chile, a następnie do Meksyku, Kanady i w końcu trafił do Stanów Zjednoczonych. Tymczasem we Francji ustanowiony przez hitlerowskie Niemcy Rząd Vichy prowadził antysemicką kampanię, w której wykorzystywano plakaty ze zdjęciami aktora jako „typowego Żyda”. Cała rodzina Dalio zginęła w niemieckich obozach koncentracyjnych. Niebawem dzięki staraniom przyjaciół Dalio trafia do Hollywood, gdzie zaczyna pojawiać się w amerykańskich filmach. Już w 1942 zagrał w legendarnym filmie Casablanca z Humphreyem Bogartem i Ingrid Bergman w rolach głównych. Ponownie u boku Bogarta pojawił się w filmie Mieć i nie mieć (1944). Po zakończeniu wojny wrócił do Francji, gdzie kontynuował aktorską karierę. Jednak później wielokrotnie pojawiał się także w filmach amerykańskich; m.in. w latach 50. zagrał w tak znanych obrazach jak: Śniegi Kilimandżaro (1952), Mężczyźni wolą blondynki (1953), Sabrina (1954). W 1973 wystąpił w popularnej komedii z Louisem de Funèsem Przygody rabina Jakuba, gdzie grał tytułowego rabina Jakuba, pod którego podszywa się biznesmen Victor Pivert (w tej roli de Funès). Dalio został znaleziony martwy w swoim paryskim mieszkaniu 19 listopada 1983. Prawdopodobnie zmarł dzień wcześniej. Został pochowany na paryskim cmentarzu w Bagneux.