Aaliyah

Aaliyah Dana Haughton (ur. 16 stycznia 1979 w Nowym Jorku, zm. 25 sierpnia 2001 na Bahamach) – amerykańska piosenkarka R&B i aktorka. Urodziła się na Brooklynie w Nowym Jorku, a dorastała w Detroit w stanie Michigan. Jej imię w języku arabskim oraz hebrajskim oznacza najwyższa, najbardziej egzaltowana, najlepsza, a drugie imię „Dana” zostało nadane artystce przez babcię ze strony matki Mintis L. Hicks Hankerson. Wraz ze swoim starszym bratem Rashadem Haughtonem została wychowana jako katoliczka. Była Afroamerykanką, po swojej babci miała także domieszkę indiańskiej krwi. Matka Aaliyah, Diane Haughton, także była piosenkarką i odkryła talent wokalny córki. Początki kariery muzycznej Aaliyah sięgają 1990, kiedy to wzięła udział w programie telewizyjnym Star Search, wykonując na castingach ulubioną piosenkę swojej mamy „My Funny Valentine”. Mimo że nie wygrała programu, to pozostawiła po sobie dobre wrażenie i dalej szlifowała umiejętności wokalne. Kolejnym etapem w jej karierze było kilka koncertów na scenie w Las Vegas u boku swojej ciotki, Gladys Knight. Mężem Gladys był Barry Hankerson – menedżer, producent muzyczny oraz założyciel i szef wytwórni Blackground Records, z którą później związała się Aaliyah. Jako młoda nastolatka Aaliyah uczęszczała do szkoły Detroit High School for the Fine and Performing Arts, którą ukończyła na kierunku „taniec”, mając średnią ważoną (GPA) 4.0. W 1992 zaczęła pracę nad swym debiutanckim albumem, z pomocą starszego od niej o ponad 10 lat piosenkarza i kompozytora R. Kelly’ego, którego rzekomo poślubiła w 1994, mając 15 lat. Aaliyah oficjalnie zaprzeczyła tym plotkom w wywiadzie dla stacji MTV. Jednak według dokumentów hrabstwa Cook w Illinois, artyści byli małżeństwem przez dwa miesiące. Pierwszy album Aaliyah pt. Age Ain’t Nothing but a Number został wydany w 1994, uzyskał bardzo pochlebne opinie i zdobył w Stanach Zjednoczonych status platynowej płyty. Następna płyta, wydana 27 sierpnia 1996 One in a Million, również zyskała status podwójnej platyny. Singiel o tym samym tytule co płyta dotychczas pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych hitów piosenkarki. Singiel „4 page letter” również odniósł niemały sukces. W 1997 zadebiutowała jako aktorka występami w serialu Ulice Nowego Jorku (New York Undercover), w którym zagrała samą siebie. Również w 1997 zaśpiewała w filmie animowanym Anastazja piosenkę „Journey to the Past”, która została nominowana do Oscara, a rok później – przebojową piosenkę „Are You That Somebody”, wchodzącą w skład ścieżki dźwiękowej do filmu Dr Dolittle. Utwór największy sukces uzyskał w Nowej Zelandii, gdzie przez bardzo długi czas utrzymywał się na liście przebojów, dochodząc do szczytu tego notowania. W 2000 zagrała jedną z główną ról w filmie Romeo musi umrzeć (ang. Romeo Must Die), w którym wystąpiła jako Trish O’Day, córka bossa jednego z gangów. Ponadto nagrała cztery piosenki – „Try Again”, „Come Back in One Piece” (z udziałem DMX-a), „Are You Feelin’ Me” oraz „I Don’t Wanna” – na ścieżkę dźwiękową do filmu. Film okazał się komercyjnym sukcesem, tylko w pierwszym tygodniu wyświetlania film zarobił 18 mln dol., a łączny zysk z ekranizacji tego filmu wyniósł w USA ponad 55 mln dol. Również w 2000 zrealizowała teledysk do piosenki „Try Again”, która stała się największym przebojem w dorobku Aaliyah. Piosenka dotarła do piątego miejsca list przebojów w Stanach Zjednoczonych, Norwegii, Niemczech, Kanadzie, Islandii oraz Wielkiej Brytanii, natomiast w Holandii piosenka doszła nawet do Top3 notowań list przebojów. W Australii piosenka dotarła do ósmego miejsca list przebojów. Mimo że singiel został wydany na początku 2000, to do jego końca utrzymał się w pierwszej 15 list przebojów na Billboard Hot 100, kończąc rok na 12. pozycji. W kwietniu 2001 wydała singiel „We Need a Resolution”, który nagrała we współpracy z Timbalandem. Pomimo kreatywnego teledysku i nowoczesnego, tajemniczego brzmienia kompozycja ta spotkała się ze średnim sukcesem komercyjnym, docierając do 20 miejsca list przebojów w Wielkiej Brytanii. W rankingu Slant Magazine’s, podsumowującym rok 2001, piosenka została uznana za ósmy najlepszy singiel tego roku, a teledysk do niej – za szósty najlepszy.