Charlton Heston

Charlton Heston, właśc. John Charles Carter (ur. 4 października 1923 w Evanston, zm. 5 kwietnia 2008 w Beverly Hills) − amerykański aktor i aktywista społeczny, najlepiej znany z heroicznych ról w hitach ze złotej ery Hollywood jak Mojżesz z biblijnego filmu Cecila B. DeMille’a Dziesięcioro przykazań (1956), Juda Ben-Hur w filmie Williama Wylera Ben-Hur (1959), Rodrigo Díaz de Vivar we włoskim Anthony’ego Manna Cyd (El Cid, 1961) i Robert Neville w filmie science fiction Borisa Sagala Człowiek Omega (The Omega Man, 1971). Laureat Oscara i David di Donatello za tytułową rolę w filmie Ben-Hur (1959). Był przewodniczącym amerykańskiej Gildii Aktorów, należał do najsłynniejszych artystów ekranu w USA. Zadebiutował na ekranie w 1941 jako Peer Gynt w filmie pod tym samym tytułem. Urodził się w Evanston w stanie Illinois jako syn Lilli (z domu Charlton) Carter i Russella Whitforda Cartera, operatora młyna. Kiedy miał dziesięć lat, jego rodzice rozwiedli się, a matka ponownie wyszła za mąż za Chestera Hestona i Charlton przyjął nazwisko ojczyma. Rodzina przeprowadziła się na przedmieścia Chicago. W wieku szesnastu lat pojawił się na dużym ekranie w tytułowej roli w ekranizacji sztuki Henrika Ibsena Peer Gynt (1941). W 1941 ukończył New Trier High School w Winnetka w Illinois. Studiował dramat na Northwestern University w Evanston. W czasie II wojny światowej służył w Korpusie Powietrznym Armii Stanów Zjednoczonych. Po wojnie Heston z żoną mieszkali w Hell’s Kitchen w Nowym Jorku, gdzie pracowali jako modele artystów. Zafascynowani repertuarem Szekspira i szukając sposobu na dostanie się do teatru, Heston i jego żona Lydia podjęli w 1947 pracę administratorów teatrzyku Thomas Wolfe Memorial Theatre w Asheville w Karolinie Północnej. Pod koniec lat 40. Heston grał na Broadwayu. W 1950 przeniósł się do Hollywood. Zagrał postać Marka Antoniusza w adaptacji szekspirowskiej Juliusza Cezara (Julius Caesar, 1950), zanim został zaangażowany do monumentalnego hollywoodzkiego obrazu Cecila B. DeMille’a, Największe widowisko świata (The Greatest Show on Earth, 1952). Stworzył wybitną kreację Mojżesza w filmie biblijnym DeMille’a Dziesięcioro przykazań (The Ten Commandments, 1956). Wielkim sukcesem była tytułowa rola Judy Ben-Hura, bogatego żydowskiego księcia i kupca z Jerozolimy, w ekranizacji powieści historycznej Lew Wallace’a, Ben Hur (1959), za którą został uhonorowany nagrodą Oscara. Jego kolejne role biblijne i historyczne to siódmy prezydent USA, Andrew Jackson, w Damie prezydenta (The President’s Lady, 1953) i Bukanierze (The Buccaneer, 1958), Cyd – Rodrigo Díaz de Vivar w kostiumowym dramacie El Cid (1961), Michał Anioł w ekranizacji powieści Irvinga Stone’a, Udręka i ekstaza (The Agony and the Ecstasy, 1965), Jan Chrzciciel w Opowieść wszech czasów (The Greatest Story Ever Told, 1965), brytyjski generał Charles Gordon w Chartumie (Khartoum, 1966), Marek Antoniusz w Juliuszu Cezarze (Julius Caesar, 1970) i swoim debiucie reżyserskim – Antoniusz i Kleopatra (Antony and Cleopatra, 1971), kardynał Richelieu w ekranizacji powieści Aleksandra Dumasa, Trzech muszkieterów (The Three Musketeers, 1973) i sequelu Czterech muszkieterów (The Four Musketeers, 1974) oraz aktor grający króla w ekranowej adaptacji Kennetha Branagha szekspirowskiego Hamleta (1996). Popularność wśród telewidzów zdobył rolą dyrektora generalnego Colby Enterprises, Jasona Colby'ego, w operze mydlanej ABC, Dynastia (Dynasty, 1985) i spin–offie Dynastia Colbych (The Colbys, 1985–1987).