Paul Schrader

Paul Joseph Schrader (ur. 22 lipca 1946 w Grand Rapids) – amerykański scenarzysta, reżyser i krytyk filmowy. Urodził się w Grand Rapids w Michigan w rodzinie kalwinistów jako syn Joan (z domu Fisher) i Charlesa Allana Schradera, dyrektora wykonawczego. Jego matka była pochodzenia holenderskiego, córką imigrantów z Fryzji, a ojciec miał korzenie niemieckie i angielskie. Jego brat Leonard Schrader (ur. 30 listopada 1943, zm. 2 listopada 2006) był scenarzystą i reżyserem. Rodzina była holenderskimi kalwinistami. Jego ojciec nawrócił się na religię swojej matki. Paul opisał siebie jako „wiejskiego chłopca protestanckiego z Holandii”. Wychowany w ściśle religijnym domu rodzinnym, w 1968 ukończył studia na wydziale teologii w Calvin College. Uczęszczał na Uniwersytet Columbia. W wieku siedemnastu lat po raz pierwszy obejrzał film pt. Latający profesor. Zafascynowany kinem i zachęcony przez krytyczkę Pauline Kael, przeprowadził się do Los Angeles i w 1970 ukończył studia na wydziale filmowym na UCLA. Na przełomie lat 60. i 70. pisał recenzje filmowe. Pracował jako dziennikarz filmowy dla „Los Angeles Free Press”, ale został zwolniony w 1969 po tym, jak napisał krytyczną recenzję dramatu Swobodny jeździec. Redagował potem magazyn „Cinema”. W 1972 napisał bardzo wpływowy esej krytyczny Transcendental Style in Film: Ozu, Bresson, Dreyer, gdzie badał podobieństwa między twórczością Roberta Bressona, Yasujirō Ozu a Carla Theodora Dreyera. W 1974, po okresie intensywnego nadużywania alkoholu i poważnej depresji, swój pierwszy scenariusz do japońskiego dreszczowca Yakuza, napisany wspólnie ze swoim bratem Leonardem i Robertem Towne sprzedał za 325 tys. dolarów. Film wyreżyserował Sydney Pollack, a główną rolę zagrał Robert Mitchum. W następnym roku Schrader napisał Taksówkarza, ponurą opowieść o miejskiej alienacji. Film ten rozpoczął udaną współpracę z Martinem Scorsese. Był potem autorem scenariusza do kilku jego filmów, w tym kontrowersyjnego Ostatniego kuszenia Chrystusa (1988). Współpracował także z innymi reżyserami, m.in. Brianem De Palmą (Obsesja) i Peterem Weirem (Wybrzeże moskitów). W 1978 zadebiutował jako reżyser dramatu społeczno-kryminalnego Niebieskie kołnierzyki. Jego ulubionymi reżyserami są Yasujirō Ozu, Carl Theodor Dreyer i Robert Bresson. Bohaterami sygnowanych przez niego utworów często są ludzie przegrani, niedający sobie rady w otaczającym ich świecie, a ulubioną scenerią Schradera jest Nowy Jork, zwłaszcza nocą.