Timothy Dalton

Timothy Peter Dalton (ur. 21 marca 1946 w Colwyn Bay w Walii) – brytyjski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, znany przede wszystkim jako czwarty oficjalny odtwórca roli superagenta 007 Jamesa Bonda w dwóch filmach: W obliczu śmierci (1987) i Licencja na zabijanie (1989). Urodził się w Colwyn Bay w Walii, w hrabstwie Conwy jako najstarszy z piątki dzieci Dorothy Scholes i Petera Daltona Leggetta. Jego ojciec był kapitanem Special Operations Executive i pracował też w branży reklamowej. Jego dziadkowie byli artystami wodewilu. Kiedy miał szesnaście lat, po obejrzeniu Makbeta w londyńskim The Old Vic, postanowił zostać aktorem. Studiował przez dwa lata w Royal Academy of Dramatic Art (Królewskiej Akademii Sztuk Dramatycznych) w Londynie i występował w zespole artystycznym National Youth Theatre, z którym odbył tournée po Australii. W Birmingham Repertory Theatre w Birmingham zwrócił na siebie uwagę w przedstawieniu G.B. Shawa Święta Joanna, a później jako członek Royal Shakespeare Company (RSC) odniósł sukces w tragedii szekspirowskiej Romeo i Julia. Debiutował na szklanym ekranie jako Diomedes w telewizyjnej ekranizacji tragedii szekspirowskiej BBC Troilus i Kresyda (Troilus and Cressida, 1966). Uwagę szerszej widowni zwrócił na siebie jako Peter w serialu Sat'day While Sunday (1966) z Malcolmem McDowellem i po tym, jak wcielił się w postać króla Filipa II w dramacie historycznym Anthony’ego Harveya Lew w Zimie (The Lion in Winter, 1968) u boku Petera O’Toole, Katharine Hepburn i Anthony’ego Hopkinsa. Kolejne role grał przed kamerą filmową ubrany w stroje historyczne: Cromwell (1970) jako książę Rupert, adaptacji filmowej powieści Emily Jane Brontë Wichrowe Wzgórza (Wuthering Heights, 1970) jako Heathcliff, Maria, królowa Szkotów (Mary, Queen of Scots, 1972) jako szkocki książę Lord Henry Darnley, serial BBC Dziwne losy Jane Eyre (Jane Eyre, 1983) wg powieści Charlotte Brontë jako Edward Rochester i Kleopatra (Cleopatra, 1999) w roli rzymskiego cesarza Juliusza Cezara. Jego pierwszym amerykańskim filmem była komedia muzyczna Sextette (1978) z Mae West. Pojawił się także w jednym z odcinków serialu ABC Aniołki Charliego (1979) w roli milionera, playboya i złodzieja klejnot, w którym zakochuje się Jill Munroe (Farrah Fawcett). Rozgłos przyniosły mu też takie filmy jak: Agata (Agatha, 1979) jako pułkownik Archibald „Archie” Christie, Flash Gordon (1980) jako książę Barin oraz miniseriale CBS: Córka Mistrala (Mistral's Daughter, 1984) wg powieści Judith Krantz jako pułkownik Francis Burke i Grzechy (Sins, 1986) jako Edmund Junot, brat głównej bohaterki granej przez Joan Collins i Scarlett (1994), ekranizacji powieści Alexandry Ripley, będącej sequelem do słynnego dzieła Margaret Mitchell Przeminęło z wiatrem, jako Rhett Butler. Kiedy Roger Moore rozstał się z rolą Bonda po Zabójczym widoku, 007 miał zostać Pierce Brosnan, jednak nie pozwoliły mu na to umowy kontraktowe. Wtedy rolę zaproponowano Daltonowi.