Yuri Yanovsky

Jurij Janowski, ukr. Юрій Яновський (ur. 27 sierpnia 1902 we wsi Majerowo w guberni chersońskiej, obecnie Neczaiwka w rejonie kompanijiwskim obwodu kirowohradzkiego), zm. 25 lutego 1954 w Kijowie) – poeta i prozaik ukraiński. Urodził się w ukraińskiej rodzinie szlacheckiej Gogolów-Janowskich herbu Jastrzębiec (prapraprapradziadek Jurija – Demjan Janowski był również pradziadkiem Nikołaja Gogola). Wraz z rodziną przeniósł się do Jelizawietgradu. Przez jakiś czas – kawalerzysta Armii Czynnej Ukraińskiej Republiki Ludowej[potrzebny przypis]. W 1919 r. ukończył szkołę realną, potem pracował i uczył się w Technikum Mechanicznym. W latach 1922-1925 studiował w Akademii Politechnicznej w Kijowie (studiów nie ukończył). Podczas studiów współpracował z grupą kijowskich panfuturystów (na Politechnice założył również gazetę, której był redaktorem i dziennikarzem), a także z teatrem im. H. Mychajłyczenki. W latach 1925-1926 pracował w studiu filmowym w Odessie jako redaktor artystyczny (pisał m.in. scenariusz do filmu Fata morgana (Фата моргана) na podstawie opowiadania M. Kociubińskiego). Od 1927 r. mieszkał w Charkowie, a od 1939 r. – w Kijowie. Należał do ugrupowań artystycznych: Wolna Akademia Proletariackiej Literatury (Вільна академія пролетарської літератури), Październik (Жовтень), Prolitfront (Політфронт) czy Komunkult. Podczas II wojny światowej pracował jako redaktor naczelny czasopisma „Literatura Ukraińska” (Українська Література); od 1946 – „Ojczyzna” (Вітчизна), a także jako korespondent wojenny (w 1945 r. bierze udział, jako korespondent, w procesie norymberskim, efektem czego był cykl reportaży Łysty z Niurnberha (Листи з Нюрнберга) opublikowany w 1946 r.). Debiutował w 1922 r. rosyjskojęzycznym wierszem More (Море), za jego debiut w języku ukraińskim uważany jest wiersz Dzwin (Дзвін), wydrukowany w kijowskiej gazecie „Bilszowyk” (Більшовик), niedługo potem Janowski stworzył również swoje pierwsze opowiadania – A potim nimci tikały (А потім німці тікали) oraz Otaman Wyszywanyj (Отаман Вишиваний), w których przedstawione zostały wydarzenia wojny domowej. Za życia wydał tylko jeden tomik poezji – Prekrasna Ut (Прекрасна Ут, 1928). Do poezji powracał jednak przez całe życie (wiersze napisane po 1928 r. wydrukowano dopiero po śmierci pisarza), ale w świadomości czytelniczej funkcjonował przede wszystkim jako prozaik.