John Malkovich

John Gavin Malkovich (ur. 9 grudnia 1953 w Christopher) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy. Nominowany dwukrotnie do Oscara i trzy razy do Złotego Globu. Urodził się w Christopher w stanie Illinois w rodzinie pochodzenia chorwackiego. Jego ojciec, Daniel Leon Malkovich (1926–1980), dyrektor stanowego departamentu ochrony przyrody i wydawca czasopisma ochrony Outdoor Illinois, był pochodzenia chorwackiego, a matka, Joe Anne (z domu Choisser; 1928–2009), która była wydawcą lokalnej gazety Benton Evening News, a także Outdoor Illinois, miała korzenie francusko-angielskie-niemiecko-szkockie. Jego dziadkowie ze strony ojca – Michael „Mike” Malkovich i Goldie Stanisha (córka Antone'go Stanishy i Anne Kayfes) byli Chorwatami. Przodkowie Johna mieszkali w Chorwacji w Karlovačkiej županiji – Ozalj. Dziadkowie ze strony matki – Stephen „Steve” Choisser (syn Ewinga Everetta Choissera i Emmy Frances Parrish) i Edna Alice Johnson (córka Jamesa Madisona Johnsona oraz Missouri Jane „Jennie” Turner, córki Fieldona B. Turnera i Elizabeth Short) – byli potomkami francusko-kanadyjskich osadników, którzy przenieśli się do Illinois. Dorastał z trzema młodszymi siostrami – Melissą, Amandą i Rebeccą – i starszym bratem Dannym w Benton w Illinois, w dużym domu na South Main Street, gdzie jego sąsiadem był Doug Collins, gwiazdor NBA, koszykarz i trener. Uczęszczał do Logan Grade School, Webster Junior High School I następnie do Benton Consolidated High School. W szkole średniej brał udział w musicalu Carousel. Był również członkiem ludowej grupy gospel, śpiewał w kościołach i podczas imprez społecznych. Był też członkiem letniego lokalnego projektu teatralnego, gdzie zagrał w America Hurrah (1972). Po ukończeniu szkoły średniej rozpoczął naukę Eastern Illinois University, a następnie przeniósł się na wydział teatralny do Illinois State University. W 1976 porzucił studia, aby pracować w Steppenwolf Theatre Company w Chicago, jako współzałożyciel wraz z Joan Allen, Garym Sinise i Glenne Headly. W 1980 przeniósł się do Nowego Jorku. Na początku 1982 wystąpił w Tramwaju zwanym pożądaniem z Chicago’s Wisdom Bridge Theatre. Za rolę włóczęgi i złodzieja Lee w sztuce Sama Sheparda True West na off-Broadwayu otrzymał nagrody: Clarence Derwent Award (1982), Theatre World Award (1983) i Obie (1983). W 1984 zadebiutował na Broadwayu w roli Biffa Lomana, starszego syna Willy’ego (Dustin Hoffman) w sztuce Arthura Millera Śmierć komiwojażera. W 1985 wyreżyserował koprodukcję Steppenwolf, wznowioną w 1985 – Balsam w Gileadzie Lanforda Wilsona, za którą otrzymał drugą nagrodę Obie, Drama Desk Award i Outer Critics Circle Award. Jego pierwszym filmowym doświadczeniem była praca jako statysta – gość weselny w czarnej komedii Roberta Altmana Dzień weselny (1978). Za pierwszą większą ekranową kreację niewidomego Pana Willa w dramacie Roberta Bentona Miejsca w sercu (1984) z Sally Field był nominowany do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego. W dramacie wojennym Rolanda Joffé Pola śmierci (1984) zagrał autentyczną postać Ala Rockoffa, amerykańskiego fotoreportera rozsławionego przez jego relację z wojny w Wietnamie i przejęcie nadzoru przez Czerwonych Khmerów w Phnom Penh. Był wymieniony jako jeden z dwunastu „Obiecujących nowych aktorów roku 1984” w Screen World Johna Willisa, tom 36. Rola Biffa Lomana, starszego syna tytułowego bohatera (Dustin Hoffman) w telewizyjnej ekranizacji sztuki dla CBS Śmierć komiwojażera (1985) przyniosła mu nagrodę Emmy i nominację do Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym. W dramacie wojennym Stevena Spielberga Imperium Słońca (1987) stworzył postać przebiegłego Amerykanina Basie’go. Po roli intryganta wicehrabiego Sébastiena de Valmonta w Niebezpiecznych związkach (1988) z Michelle Pfeiffer i Glenn Close, grywał wiele różnorodnych ról filmowych, najczęściej dziwaków, psychopatów, cynicznych manipulatorów, groźnych, sadystycznych złoczyńców lub ludzi ogarniętych szaleństwem. Odpadł z komedii Wariaci (1990) po około 2 tygodniach kręcenia i został zastąpiony przez Dudleya Moore. Jako gej Eliot w komediodramacie Queens Logic (1991) był nominowany do Independent Spirit Awards. Wystąpił razem z Hugh Lauriem w teledysku do piosenki Annie Lennox pt. „Walking on Broken Glass” (1992). Drugą nominację do Oscara, nagrody BAFTA, Złotego Globu, MTV Movie Award dla najlepszego czarnego charakteru i Nagrody Saturna w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy przyniosła mu kreacja psychopatycznego Mitcha Leary’ego przygotowującego zamach na urzędującego prezydenta Stanów Zjednoczonych w dramacie sensacyjnym Wolfganga Petersena Na linii ognia (1993). Często pojawiał się w niekomercyjnych niezależnych filmach amerykańskich i produkcjach europejskich. W 1995 został wybrany przez magazyn „Empire” jako jedna ze 100 najseksowniejszych gwiazd w historii kina (nr 70). Gościł w ruinach gotyckiego zamku w miejscowości Szymbark pod Iławą, gdzie Volker Schlöndorff kręcił sceny do filmu Król Olch (1995), gdzie zagrał Francuza zafascynowanego potęgą Rzeszy Niemieckiej. Potrafił spojrzeć na siebie ironicznie, co udowodnił w eksperymentalnej surrealistycznej komedii fantastycznej Spike’a Jonze’a Być jak John Malkovich (1999), w której zagrał samego siebie, tworząc postać znudzonego, niezbyt błyskotliwego, hollywoodzkiego gwiazdora.