Marlon Brando

Marlon Brando Jr. (ur. 3 kwietnia 1924 w Omaha, zm. 1 lipca 2004 w Los Angeles) – amerykański aktor, gwiazda filmowa, odtwórca ról w takich filmach jak Tramwaj zwany pożądaniem, Na nabrzeżach, Dziki, Ojciec chrzestny czy Czas apokalipsy. Wyreżyserował też western Dwa oblicza zemsty, w którym sam zagrał. American Film Institute umieścił go na 4. miejscu w rankingu „Największych aktorów wszech czasów” (The 50 Greatest American Screen Legends). Uznawany jest często za jednego z najlepszych aktorów w historii kina. Wypracował własny styl gry aktorskiej, oparty na systemie Stanisławskiego. Konsekwencją postawy aktorskiej Brando była niechęć do uczenia się ról. Dlatego podczas kręcenia jego scen plan filmowy był obwieszony kartkami z jego kwestiami. Jego styl aktorski miał wpływ na takich aktorów jak James Dean, Paul Newman i Robert De Niro. Był laureatem wielu prestiżowych nagród, m.in. dwóch Oscarów (oprócz tego zdobył jeszcze sześć nominacji) – za Na nabrzeżach i Ojca chrzestnego. Urodził się w Omaha w stanie Nebraska jako syn Dorothy Julii (z domu Pennebaker; 1897–1954) i Marlona Brando Sr. (1895–1965), producenta pestycydów i pasz chemicznych. Miał dwie starsze siostry: Jocelyn Brando (1919–2005) i Frances (1922–1994). Jego rodzina była pochodzenia niemieckiego, holenderskiego, angielskiego i irlandzkiego. Wychowywał się w wierze Stowarzyszenia Chrześcijańskiej Nauki. Kiedy miał 11 lat, wraz z rodziną przeprowadził się do Evanston. W 1937 wraz z rodziną przeniósł się do Libertyville w Illinois, gdzie uczęszczał do Libertyville High School. Naukę kontynuował w Shattuck Military Academy w Faribault w stanie Minnesota. W 1944 na warsztatach aktorskich w New School poznał Stellę Adler, która zapoznała go z systemem Stanisławskiego. Gdy Brando odnosił sukcesy zawodowe, Lee Strasberg próbował przypisać sobie zasługi za nauczenie go aktorstwa. Marlon często podkreślał, że to właśnie Stella uczyła go gry aktorskiej– a później Elia Kazan. W tym samym roku zadebiutował na Broadwayu w Music Box Theatre jako Nels w dramacie I Remember Mama u boku Oskara Homolki. W 1947 na deskach Ethel Barrymore Theatre wystąpił jako Stanley Kowalski w spektaklu Tennessee Williamsa Tramwaj zwany pożądaniem. Wkrótce zadebiutował na kinowym ekranie w roli Kena Wiloceka w dramacie Freda Zinnemanna Pokłosie wojny (The Men, 1950) z Teresą Wright, Everettem Sloane i Dorothy Tree. Kreacja Stanleya Kowalski w dramacie Elii Kazana Tramwaj zwany pożądaniem (A Streetcar Named Desire, 1951) przyniosła mu nominację do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego i nagrody nowojorskich krytyków. Z kolei za postać meksykańskiego rewolucjonisty Emiliano Zapaty w dramacie historycznym Elii Kazana Viva Zapata! (1952) po raz drugi był nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego, a także otrzymał nagrodę BAFTA w kategorii najlepszy aktor pierwszoplanowy i Złotą Palmę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowy w Cannes. Kolejną nominację do Oscara i nagrodę BAFTA zdobył za rolę Marka Antoniusza w filmie kostiumowym Josepha L. Mankiewicza Juliusz Cezar (Julius Caesar, 1953). Grał główne role w dramatach, komediach i westernach, gdzie zwykle wcielał się w postaci zbuntowanych bohaterów o skomplikowanej psychice. W dramacie László Benedeka Dziki (The Wild One, 1954) zagrał Johnny’ego Strablera, motocyklistę poszukującego rozróby. Jako Terry Malloy w melodramacie kryminalnym Na nabrzeżach (On the Waterfront, 1954) został uhonorowany Oscarem, Złotym Globem i nagrodą BAFTA dla najlepszego aktora pierwszoplanowego.