Ray Liotta

Ray Liotta, właśc. Raymond Allen Liotta (ur. 18 grudnia 1954 w Newark, zm. 26 maja 2022 w Santo Domingo) – amerykański aktor i producent filmowy. Urodził się w Newark w stanie New Jersey. Gdy miał sześć miesięcy, został zaadoptowany z sierocińca w Newark przez właścicieli sieci sklepów motoryzacyjnych – Mary Miller (z domu Edgar), urzędniczkę obszaru wydzielonego, i Alfreda Liottę, przewodniczącego lokalnego klubu demokratów. Jednym z jego najwcześniejszych wspomnień była pomoc rodzicom w odnalezieniu swojej siostry Lindy w sierocińcu, gdy miał 3 lata. Dorastał w wierze rzymskokatolickiej w Union w New Jersey, chociaż jego rodzina nie była szczególnie religijna. W 1973 ukończył Union High School. W 1982 podjął pracę w supermarkecie A & P. Studiował aktorstwo na Uniwersytecie w Miami na Florydzie i występował w studenckim teatrze Jerry Herman Ring Theatre w musicalach: Oklahoma!, Dźwięki muzyki i Cabaret. Kiedy był na studiach, pracował na cmentarzu. Po studiach Liotta przeprowadził się do Nowego Jorku i dostał pracę jako barman na Broadwayu. Od 4 kwietnia 1978 do 9 listopada 1981 grał postać Josepha Anthony’ego „Joeya” Perriniego w operze mydlanej NBC Inny świat (Another World). Następnie wystąpił w filmach telewizyjnych – komediodramacie CBS Hardhat and Legs (1980) z Kevinem Dobsonem i dramacie ABC Szalone czasy (Crazy Times, 1981) u boku Michaela Paré, a także pojawiał się gościnnie w serialach: NBC St. Elsewhere (1983), NBC Casablanca (1983), CBS Mike Hammer (1984) i ABC Poza rodzinny honor (Our Family Honor, 1985). Na dużym ekranie zadebiutował w roli uzależnionego od marihuany Joego Herona w dramacie Kobieta samotna (The Lonely Lady, 1983) z Pią Zadorą i Lloydem Bochnerem. Za drugoplanową kreację byłego więźnia Raya Sinclaira w komediodramacie kryminalnym Jonathana Demme’a Dzika namiętność (Something Wild, 1986) z Melanie Griffith otrzymał nagrodę krytyków w Bostonie i zdobył nominację do nagrody Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego. W dramacie Roberta M. Younga Dominick i Eugene (Dominick and Eugene, 1988) zagrał rolę Eugene’a „Gino” Luciano, dobrze zapowiadającego się lekarza, który roztacza opiekę nad niepełnosprawnym intelektualnie bratem bliźniakiem (Tom Hulce). Odrzucił propozycję zagrania roli Harveya Denta filmie Tima Burtona Batman (1989), którą ostatecznie przyjął Billy Dee Williams. W nominowanym do Oscara dramacie sportowym fantasy Pole marzeń (Field of Dreams, 1989) u boku Kevina Costnera zagrał postać legendy amerykańskiego baseballa – Bosonogiego Joe Jacksona. W biograficznym dramacie kryminalnym Martina Scorsese’a Chłopcy z ferajny (Goodfellas, 1990) z Robertem De Niro stworzył kreację gangstera Henry’ego Hilla. Rola samotnego, psychopatycznego policjanta Pete’a Davisa w dreszczowcu Jonathana Kaplana Obsesja namiętności (Unlawful Entry, 1992) przyniosła mu nominację do MTV Movie Awards 1993 w kategorii najlepszy czarny charakter. W melodramacie Corrina, Corrina (1994) z Whoopi Goldberg wystąpił w roli wdowca Manny’ego Singera, który ma problem z 7–letnią córką (Tina Majorino). W filmie fantastycznonaukowym Martina Campbella Kolonia karna (No Escape, 1994) zagrał postać pilota wojskowego śmigłowca – kapitana Johna T. Robbinsa, który zostaje skazany na wieloletnie więzienie. W dramacie kryminalnym Jamesa Mangolda Cop Land (1997) ze Sylvestrem Stallone został obsadzony w roli detektywa Gary’ego „Figgsy” Figgisa. Za rolę Franka Sinatry w telewizyjnym dramacie HBO Ludzie rozrywki (The Rat Pack, 1998) był nominowany do nagrody Gildii Aktorów Ekranowych. Był na okładkach magazynów takich jak „GQ” (w listopadzie 1991, w październiku 1994), „Arena” (lato 1992), „L.A. Style” (w sierpniu 1992), „TV Guide” (w lutym 2017), „The Rake” (w październiku 2018) i „Cigar & Spirits” (we wrześniu 2021). Odrzucił propozycję zagrania roli Ralphiego Cifaretto w Rodzinie Soprano (2001), którą w końcu zagrał Joe Pantoliano. W 2002 podkładał głos Tommy’emu Vercettiemu, głównemu bohaterowi gry komputerowej Grand Theft Auto: Vice City, zdobywając nagrodę Glow. Za rolę Charliego Metcalfa w serialu NBC Ostry dyżur (ER, 2004) został uhonorowany nagrodami – Prism i Emmy. W komedii Walta Beckera Gang dzikich wieprzy (Wild Hogs, 2007) zagrał przywódcę motocyklowego gangu Del Fuegos – Jacka Blade’a. W serialu młodzieżowym Disney Channel Hannah Montana (2010) wystąpił jako dyrektor Luger. W dramacie Noaha Baumbacha Historia małżeńska (Marriage Story, 2019) zagrał prawnika Jaya Marottę.