Sam Neill

Nigel John Dermot Neill (ur. 14 września 1947 w Omagh w Irlandii Północnej) – nowozelandzki aktor, reżyser i scenarzysta pochodzenia irlandzkiego. Urodził się w Omagh w Irlandii Północnej jako syn Priscilli Beatrice (z domu Ingham) i oficera armii brytyjskiej Dermota Neilla. W 1953 roku, kiedy miał sześć lat, wraz z rodziną przeniósł się do Nowej Zelandii, gdzie spędził dzieciństwo. Uczęszczał do anglikańskiej szkoły dla chłopców Christ’s College w Christchurch. Studiował literaturę angielską na University of Canterbury. Naukę kontynuował na Victoria University of Wellington. Pierwsze kroki w kierunku zawodu aktora skierowały go na deski teatru, udzielał się także w charakterze realizatora filmów dokumentalnych; przez kilka lat pracował jako reżyser / redaktor / scenarzysta dla New Zealand National Film Unit. W 1975 roku zagrał w dwóch filmach: Landfall jako Eric i Ashes jako ksiądz. W dramacie sensacyjnym Rogera Donaldsona Śpiące psy (Sleeping Dogs, 1977) wystąpił jako Smith, lecz prawdziwe uznanie przyniosła mu dopiero rola Harry’ego Beechama w melodramacie Gillian Armstrong Moja wspaniała kariera (My Brilliant Career, 1979) z Judy Davis. Międzynarodową popularność zdobył w głównej roli Damiena Thorna w filmie Omen III: Ostatnie Starcie (Omen III: The Final Conflict, 1981). W roku 1981 roku przeprowadził się do Londynu i wziął udział w kilku europejskich produkcjach. W kultowym już dziele Andrzeja Żuławskiego Opętanie (Possession, 1981) zagrał męża nagrodzonej na festiwalu w Cannes Isabelle Adjani. Za rolę pastora Michaela Chamberlaina w dramacie Freda Shepisiego Krzyk w ciemności (A Cry in the Dark lub Evil Angels, 1988) z Meryl Streep dostał nagrodę dla najlepszego aktora od Australijskiego Instytutu Filmowego. W kolejnych latach wystąpił m.in. w dramacie biograficznym Krzysztofa Zanussiego Z dalekiego kraju (Da un paese lontano (Giovanni Paolo II), 1981), czy dramacie sensacyjnym Polowanie na Czerwony Październik (The Hunt for Red October, 1990) Johna McTiernana wg powieści Toma Clancy’ego obok Seana Connery'go. W 1993 Steven Spielberg zaangażował go do superprodukcji Park Jurajski, gdzie jako paleontolog dr Alan Grant musiał stawić czoło zabójczym dinozaurom. Jedną z niezapomnianych kreacji stworzył w horrorze Johna Carpentera W paszczy szaleństwa (In the Mouth of Madness, 1995) jako prywatny detektyw John Trent, wynajęty do zbadania tajemniczego zniknięcia poczytnego pisarza horrorów tuż przed premierą jego najnowszej książki; wyniku śledztwa ląduje jednak w szpitalu psychiatrycznym. Po ogromnym sukcesie pierwszej części, Neill wystąpił także w kontynuacji z 2001 roku. W 1998 roku Robert Redford obsadził go w roli Roberta MacLeana w swoim filmie Zaklinacz koni. W tym czasie również pracował nad telewizyjną produkcją fantasy – Merlin. Tytułowa rola przyniosła mu nominacje do nagrody Emmy i Złotego Globu. W Człowieku przyszłości z 1999 roku zagrał u boku Robina Williamsa. Sam Neill do tej pory zagrał w wielu bardzo różnorodnych produkcjach, zarówno w komercyjnych jak i niezależnych, co umożliwiło mu zdobycie statusu aktora nad wyraz charakterystycznego i wszechstronnego. Producenci filmów o przygodach Jamesa Bonda dwa razy przymierzali się do powierzenia roli agenta 007 Neillowi. Za pierwszym razem lepszym kandydatem okazał się Timothy Dalton (W obliczu śmierci z 1987 roku), w drugim przypadku rywalizację wygrał Pierce Brosnan (GoldenEye w 1995 roku).