Judy Garland

Judy Garland (wym. ['dʒuːdi 'ɡɑːrlənd]; ur. 10 czerwca 1922 w Grand Rapids, zm. 22 czerwca 1969 w Londynie) – amerykańska piosenkarka i aktorka, tancerka i artystka wodewilowa. W ciągu trwającej czterdzieści pięć z czterdziestu siedmiu lat jej życia kariery zyskała status międzynarodowej gwiazdy, tak jako aktorka w musicalach i dramatach, jak i piosenkarka. Otrzymała specjalnego Oscara dla „młodego wybitnego wykonawcy” (Academy Juvenile Award), Złoty Glob, nagrodę im. Cecila B. DeMille’a za pracę w filmach, a także nagrodę Grammy i specjalną nagrodę Tony. Po występach w wodewilach z siostrami nastoletnia Judy podpisała kontrakt z wytwórnią filmową Metro-Goldwyn-Mayer. Zagrała tam w ponad trzydziestu filmach, w tym dziesięciu z Mickeyem Rooneyem oraz w filmie, z którym jest najczęściej kojarzona, czyli Czarnoksiężniku z Oz z 1939 roku. Po piętnastu latach wytwórnia rozwiązała z nią umowę. Do aktorstwa powróciła w dramacie Narodziny gwiazdy (1954). Odniosła ponowne sukcesy dzięki bijącym rekordy popularności występom koncertowym, włącznie z koncertem w Carnegie Hall oraz emitowanym tylko przez krótki czas programem telewizyjnym – The Judy Garland Show. Pomimo sukcesów zawodowych Garland przez całe życie walczyła z problemami osobistymi. Jej niską samoocenę pogłębiali producenci filmowi, którzy przekonywali ją, że jest nieatrakcyjna i manipulowali jej ekranowym wyglądem zewnętrznym. Przepisywano jej środki medyczne kontrolujące wagę i pobudzające, co wpędziło Garland w trwające kilkadziesiąt lat uzależnienie od leków. Miała problemy finansowe, często zalegała z płatnością podatków na sumy sięgające nawet kilkuset tysięcy dolarów. Pięciokrotnie wychodziła za mąż, z czego cztery pierwsze małżeństwa kończyły się rozwodami. Kilkakrotnie podejmowała próby samobójcze. W wieku czterdziestu siedmiu lat zmarła w wyniku przypadkowego przedawkowania leków nasennych. Pozostawiła trójkę dzieci: Lizę Minnelli, Lornę Luft i Joeya Lufta. W 1997 roku została pośmiertnie nagrodzona Grammy Lifetime Achievement Award. Kilka jej nagrań wprowadzono do Grammy Hall of Fame. W 1999 roku Amerykański Instytut Filmowy umieścił ją na ósmym miejscu na liście największych aktorek wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends). Na temat Judy powstał film biograficzny z 2019 roku Judy Garland urodziła się jako Frances Ethel Gumm w Grand Rapids w Minnesocie. Była trzecim, najmłodszym dzieckiem w rodzinie Francisa Aventa „Franka” Gumma (20 marca 1886 – 17 listopada 1935) i Ethel Marion, z domu Milne (17 listopada 1893 – 5 stycznia 1953). Rodzice Garland, artyści wodewilowi, osiedli w Grand Rapids, gdzie prowadzili kinoteatr, w którym odbywały się także występy wodewilowe. Zarówno od strony matki, jak i ojca pochodziła z bardzo starej rodziny, osiadłej w Ameryce jeszcze w czasach kolonizacji brytyjskiej. Jej ojciec wywodził się z rodziny Marable z Wirginii, a matka od Patricka Fitzpatricka, który w latach 70. XVIII wieku wyemigrował do Ameryki ze Smithstown w hrabstwie Meath w Irlandii.