Barbara Stanwyck

Ruby Katherine Stevens (ur. 16 lipca 1907 w Nowym Jorku, zm. 20 stycznia 1990 w Santa Monica) − amerykańska aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna, tancerka i modelka, laureatka nagrody Złotego Globu i trzech nagród Emmy. Po czterokrotnej nominacji do nagrody Oscara, w 1982 roku otrzymała honorowego Oscara za całokształt twórczości artystycznej. W 1986 roku została laureatką nagrody im. Cecila B. DeMille’a. American Film Institute umieścił ją na jedenastym miejscu na liście największych aktorek wszech czasów (The 50 Greatest American Screen Legends). Miała irlandzkie, szkockie i angielskie korzenie. Była najmłodsza z pięciorga dzieci Amerykanina Byrona E. Stevensa i Catherine Ann McGee, kanadyjskiej imigrantki z Nowej Szkocji. Kiedy miała cztery lata, jej matka zginęła w wypadku − została wypchnięta z tramwaju przez nietrzeźwą osobę. Dwa tygodnie po pogrzebie jej ojciec wyjechał kopać Kanał Panamski i słuch o nim zaginął. Ruby i jej brata, Byrona, wychowywała starsza od niej o pięć lat siostra, Mildred. Gdy Mildred dostała pracę jako tancerka u Johna Corta, nowojorskiego impresaria teatralnego, Ruby została umieszczona w rodzinie zastępczej, potem wielokrotnie zmienianej. Ukończyła nowojorską szkołę średnią Erasmus Hall Campus High School. W wieku trzynastu lat podjęła pracę jako pomocnik w sklepie, goniec w firmie telekomunikacyjnej i pomywaczka oraz uczęszczała na lekcje tańca, a mając piętnaście lat dorabiała jako modelka. W 1923 roku śpiewała w dziewczęcym chórze Ziegfeld Girls, z którym w 1926 roku zadebiutowała na broadwayowskiej scenie Hudson Theatre w sztuce Willarda Macka Pętla (The Noose). Pojawiła się ponownie na Broadwayu w spektaklu Burleska (Burlesque, 1926), zanim rok później pod pseudonimem artystycznym „Barbara Stanwyck” trafiła na kinowy ekran w melodramacie Broadwayowskie noce (Broadway Nights, 1927). Po udziale w filmie Zamykane drzwi (Locked Door, 1929), w 1930 roku podpisała kontrakt z wytwórniami filmowymi Columbia i Warner Bros., zainspirowanymi jej ekranowym sukcesem w melodramatach: Franka Capry Ćmy nocne (Ladies of Leisure, 1930) i Niedozwolony (Illicit, 1931) oraz dramacie Franka Capry Cudowna kobieta (The Miracle Woman, 1931). Zdobyła czterokrotnie nominację do nagrody Oscara; za postać mściwej rozwódki bez manier i towarzyskiej ogłady w melodramacie Wzgardzona (Stella Dallas, 1937), rolę przebojowej piosenkarki z klubu nocnego, zaręczonej z szefem miejscowego gangu w komedii romantycznej Ognista kula (Ball of Fire, 1941), dreszczowcu noir Billy’ego Wildera Podwójne ubezpieczenie (Double Indemnity, 1944) jako femme fatale dwukrotna morderczyni oraz za kreację chorej na serce żony, która w wyniku pomyłki telefonicznej dowiaduje się o planowanym morderstwie w dramacie noir Przepraszam, pomyłka (Sorry, Wrong Number, 1948) z Burtem Lancasterem. W komedii romantycznej Lady Eve (The Lady Eve, 1941) przebiera się za angielską damę i w wyszukany sposób nęka i dręczy niewinnego bogatego badacza węży (Henry Fonda). Zagrała potem w dramacie noir Na krawędzi (Clash by Night, 1952) z Marilyn Monroe, westernie Bydlęca królowa stanu Montana (Cattle Queen of Montana, 1954) u boku Ronalda Reagana oraz westernie Czterdzieści rewolwerów (Forty Guns, 1957), gdzie dowodzi oddziałem czterdziestu jeźdźców uzbrojonych w rewolwery. Za występ w programie rozrywkowym NBC Barbara Stanwyck zaprasza (The Barbara Stanwyck Show, 1961–1962) zdobyła nagrodę Emmy. Pojawiła się gościnnie w serialu-westernie NBC/ABC Wagon pociągowy (Wagon Train, 1961-1964) oraz w jednym z odcinków serialu ABC Aniołki Charliego (Charlie’s Angels, 1980) pt. Chłopaki Toni (Toni's Boys) z Jaclyn Smith, Cheryl Ladd i Shelley Hack. Kreacja Victorii Barkley, matki Heatha (Lee Majors) i Audry (Linda Evans) w serialu-westernie ABC Wielka dolina (The Big Valley, 1965-1969) przyniosła jej drugą w karierze nagrodę Emmy. Za postać Mary Carson w miniserialu ABC Ptaki ciernistych krzewów (The Thorn Birds, 1983) u boku Richarda Chamberlaina odebrała po raz trzeci nagrodę Emmy i otrzymała nagrodę Złotego Globu. Jej ostatnią rolą była Constance Colby Patterson, starsza siostra dyrektora generalnego Colby Enterprises Jasona (Charlton Heston), nienawidząca jego żony Sable (Stephanie Beacham) w operze mydlanej ABC Dynastia (1985) oraz spin-off Dynastia Colbych (The Colbys, 1985-1986). Zmarła na niewydolność serca w wieku 83 lat.