Christopher Nolan

Christopher Edward Nolan (/ˈnoʊlən/, ur. 30 lipca 1970 w Londynie) – brytyjski reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Jest jednym z najbardziej dochodowych reżyserów w historii, a także jednym z najbardziej cenionych filmowców XXI wieku. Po swoim debiutanckim reżyserskim filmie Śledząc (1998) Nolan zyskał dużą uwagę na swoim drugim filmie, Memento (2000), za który otrzymał nominację do Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny. Aklamacja zdobyta przez niezależne filmy sprawiła, że Nolan miał okazję do zrobienia dużego thrillera Bezsenność (2002) i tajemniczego dramatu Prestiż (2006). Zyskał popularność i dobre opinie krytyków dzięki trylogii o Batmanie (2005−2012); Incepcji (2010), za którą otrzymał nominacje do Oscara za najlepszy film i najlepszy scenariusz oryginalny; Interstellar (2014) i Dunkierce (2017). Jego dziesięć filmów zarobiło ponad 4,5 miliarda dolarów na całym świecie i zdobyło 26 nominacji do Oscara, przy czym wygrało siedem statuetek. Nolan jest współtwórcą kilku jego filmów z młodszym bratem, Jonathanem i prowadzi firmę produkcyjną Syncopy Inc. wraz ze swoją żoną Emmą Thomas. Filmy Nolana zakorzenione są w filozoficznych, socjologicznych i etycznych koncepcjach, badaniu ludzkiej moralności, związku przyczynowo-skutkowego, budowie czasu i trwałości pamięci oraz tożsamości osobistej. Jego prace przeniknięte są materialistycznymi perspektywami, labiryntowymi spiskami, nieliniową opowieścią, praktycznymi efektami specjalnymi i analogicznymi związkami między wizualnym językiem a elementami narracyjnymi. Cechuje je też ciemny obraz. Nolan pochodzi z mieszanej rodziny – jego ojciec jest Brytyjczykiem, matka Amerykanką, a on sam posiada także amerykańskie obywatelstwo. Dorastał w Chicago, jednak studiował na uczelniach brytyjskich. Już jako dziecko kręcił 8 milimetrową kamerą. Nolan urodził się w Londynie. Jego ojciec, Brytyjczyk, Brendan James Nolan, był kierownikiem ds. reklamy, a jego matka, Amerykanka, Christina (z domu Jensen), pracowała jako stewardesa i nauczycielka języka angielskiego. Jego dzieciństwo było podzielone między Londyn i Evanston w Illinois. Nolan posiada zarówno brytyjskie, jak i amerykańskie obywatelstwo. Ma starszego brata, Matthew Francisa Nolana, skazanego przestępcę, i młodszego brata, Jonathana. Zaczął robić filmy w wieku 7 lat, pożyczając aparat Super 8 swojego ojca i kręcąc filmy krótkometrażowe z elementami akcji. Wychowując się, Nolan był pod szczególnym wpływem Gwiezdnych wojen (1977), a w wieku około ośmiu lat stworzył animację poklatkową zatytułowany Space Wars (w hołdzie temu filmowi). Wujek, który pracował w NASA (budował systemy prowadzenia rakiet Apollo), przysłał mu materiał filmowy: „Sfilmowałem je z ekranu i zedytowałem, myśląc, że nikt tego nie zauważy” – zauważył później Nolan. Od 11 roku życia aspirował do zawodu filmowca. Kiedy rodzina Nolana w latach formatywnych przeniosła się do Chicago, zaczął robić filmy z Adrienem i Roko Belicem. Współpracę z braćmi kontynuował, zdobywając uznanie za pomoc redakcyjną w ich nominowanym do Oscara filmie dokumentalnym Genghis Blues (1999). Nolan współpracował również z Roko (i przyszłym laureatem Nagrody Pulitzera Jeffreyem Gettlemanem) nad dokumentowaniem safari w czterech krajach afrykańskich, zorganizowanym przez nieżyjącego fotoreportera Dan Eldona na początku lat dziewięćdziesiątych. Nolan kształcił się w Haileybury and Imperial Service College, niezależnej szkole w Hertford Heath w Hertfordshire, a następnie badał literaturę angielską na University College London (UCL). Wybrał UCL specjalnie dla swoich narzędzi filmowych: pakietu montażowego Steenbeck i kamer 16 mm . Nolan był prezesem Związku Towarzystwa Filmowego i wraz z Emmą Thomas (jego dziewczyną i przyszłą żoną) prezentował filmy fabularne (35 mm) w trakcie roku szkolnego i wykorzystywał zarobione pieniądze na produkcję filmów taśmą 16 mm latem . Podczas lat studenckich Nolan zrealizował dwa filmy krótkometrażowe. Pierwszym z nich była surrealistyczna Tarantella (1989) (8 mm), która została pokazana na Image Union (pokaz niezależnych filmów i wizytówka w PBS) . Drugi film to Larceny (1995), nakręcony przez weekend czarno-biały film, z ograniczoną obsadą, ekipą i sprzętem . Ufundowany przez Nolana i nakręcony przy użyciu sprzętu społeczności, pojawił się na Cambridge Film Festival w 1996 roku i jest uznawany za jeden z najlepszych filmów krótkometrażowych UCL . Po ukończeniu studiów pracował jako analizator scenariuszy, operator kamery, reżyser filmów firmowych i korporacyjnych . Nakręcił również trzeci, krótki film: Doodlebug (1997) o mężczyźnie goniącym owada wokół mieszkania z butem, aby odkryć podczas jego zabijania, że jest to miniaturowa postać samego siebie . W tym okresie swojej kariery Nolan nie odniósł żadnego sukcesu lub w niewielkim stopniu, przypominając później o „stosie listów odrzucających”, które konfrontowały jego wczesne próby nakręcenia filmów, dodając: „w Wielkiej Brytanii jest bardzo ograniczona pula środków finansowych. Szczerze mówiąc, to bardzo snobistyczne miejsce. Nigdy nie miałem żadnego wsparcia brytyjskiej branży filmowej” .