David Franzoni

David Harold Franzoni (ur. 4 marca 1947 w Burlington) – amerykański scenarzysta i producent filmowy, laureat Oscara 2001 za najlepszy film Gladiator (jako producent). Wychował się w stanie Vermont. Jego ojcem był przedsiębiorca Robert Scott Franzoni, matką Janet Slocum. Studiował geologię i paleontologię na University of Vermont. W 1970 po ukończeniu studiów wyjechał do Niemiec. W Berlinie kupił tani motocykl, na którym zwiedził całą Europę, Bliski Wschód, większą część Azji, aż dotarł z Singapuru do Australii. Jeszcze będąc w Bagdadzie wymienił książki ze swoim towarzyszem podróży. W zamian za opracowanie na temat rewolucji irlandzkiej otrzymał Those About to Die Daniela P. Manniksa(ang.), książkę o walkach rzymskich gladiatorów. Temat tak go zainspirował, że postanowił wykorzystać go w przyszłości. „Gdzieś w Indiach zdecydowałem, że chcę zostać scenarzystą” – przyznał Franzoni po latach. W połowie lat 70. XX wieku Franzoni wrócił do Vermont, a w 1980 zamieszkał w Los Angeles i zajął się pisaniem scenariuszy filmowych. Pierwszą, dość ryzykowną próbą, była nieautoryzowana adaptacja komiksu Red Sonja. Rok później, w 1986 sprzedał swój pierwszy scenariusz – mroczny techno-thriller, który został przerobiony na komedię Jumpin’ Jack Flash z Whoopi Goldberg. Po tym doświadczeniu Franzoni postanowił skupić się na tematach bazujących na znanych biografiach lub wydarzeniach, najlepiej historycznych. Wyjechał na 2 lata do Paryża i Londynu, gdzie współpracował z reżyserem Bobem Swaimem, laureatem Césara 1983 za najlepszy film Równowaga (1982). W 1991 napisał dla stacji HBO scenariusz Obywatel Cohn(ang.), będący adaptacją bestsellerowej powieści Nicholasa von Hoffmana pod tym samym tytułem. Film został zrealizowany w 1992 w reżyserii Franka Piersona, z Jamesem Woodsem w roli tytułowej i był nominowany do nagrody Emmy. Po powrocie do Los Angeles Franzoni napisał dla Olivera Stone’a dwa scenariusze biograficzne – adaptowany, o Harveyu Milku, na podstawie powieści The Mayor of Castro Street Randy’ego Shiltsa oraz oryginalny, o George’u Washingtonie. W 1995, gdy mieszkał razem ze swoją rodziną w Rzymie, napisał scenariusz Amistad dla Stevena Spielberga, zrealizowany w 1997. Film nie odniósł sukcesu komercyjnego, nie zachwycił też krytyków, którzy zarzucali mu niezgodność w kilku miejscach z prawdą historyczną. Z drugiej strony scenariusz był chwalony za przedstawienie trudnego i bolesnego tematu handlu niewolnikami w sposób prosty i syntetyczny. Jeszcze w Rzymie, Franzoni zaczął także prace nad scenariuszem do Gladiatora, filmu będącego największym jego sukcesem. Obraz został zrealizowany w 2000, w reżyserii Ridleya Scotta i z Russellem Crowe’em w roli tytułowej. Za ten film Franzoni został w 2001 uhonorowany Oscarem za najlepszy film (jako producent, razem z Branko Lustigiem i Douglasem Wickiem) oraz nominacją do Oscara za najlepszy scenariusz oryginalny. Zdobył również nagrodę BAFTA za najlepszy film (jako producent) oraz nominację za najlepszy scenariusz oryginalny.