John Turturro

John Michael Turturro (ur. 28 lutego 1957 w Nowym Jorku) – amerykański aktor filmowy i teatralny, reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Urodził się w nowojorskim Brooklynie w rodzinie katolickiej jako syn Katherine Florence (z domu Incerella) i Nicholasa Turturro. Jego młodszy brat Nicholas Turturro (ur. 29 stycznia 1962) został także aktorem. Jego matka urodziła się w Stanach Zjednoczonych i była amatorską piosenkarką jazzową, która pracowała w stoczni morskiej podczas II wojny światowej. Jego ojciec był stolarzem i pracownikiem budowlanym. Jego dziadkowie ze strony matki pochodzili z Sycylii. Jego ojciec w wieku sześciu lat wyemigrował do Stanów Zjednoczonych z Giovinazzo we Włoszech, a później pracował jako cieśla i pracownik budowlany, zanim dołączył do United States Navy podczas wojny. Jako marynarz był z flotą D-Day wspierającą operacje desantowe wojsk alianckich w Normandii we Francji w 1944. Jest kuzynem Aidy Turturro. W wieku sześciu lat, wraz z rodziną, przeprowadził się do dzielnicy Queens w Nowym Jorku. Fascynował się filmami od dzieciństwa. Ukończył studia na wydziale teatralnym State University of New York w New Paltz, a po ukończeniu college’u zdobył stypendium na studia w prestiżowej Yale School of Drama. Po raz pierwszy zyskał uznanie w teatrze regionalnym i off-Broadwayu. W 1980 zadebiutował na kinowym ekranie jako statysta w dramacie biograficznym Martina Scorsese Wściekły Byk z Robertem De Niro. W 1983 zdobył Obie Award za główną rolę w spektaklu Johna Patricka Shanleya Danny and the Deep Blue Sea w Playwrights Conference przy Theatre Center Eugene O’Neilla. W 1984 zadebiutował na Broadwayu w przedstawieniu Śmierć komiwojażera. Powrócił na plan filmowy w komedii romantycznej Garry’ego Marshalla Chłopak z klubu Flamingo (The Flamingo Kid, 1984) z Mattem Dillonem, dreszczowcu sensacyjnym Tępiciel 2 (Exterminator 2, 1984) z udziałem Mario Van Peeblesa oraz komedii Rozpaczliwie poszukując Susan (1985) u boku Madonny i Rosanny Arquette. W dramacie sensacyjnym Williama Friedkina Żyć i umrzeć w Los Angeles (1985) zagrał znaczącą rolę drugoplanową jako poplecznik nikczemnego fałszerza (w tej roli Willem Dafoe). Był pisarzem w komedii Woody’ego Allena Hannah i jej siostry (1986). Ponownie spotkał się ze Scorsese na planie dramatu Kolor pieniędzy (1986) z Paulem Newmanem, Tomem Cruise i Mary Elizabeth Mastrantonio. Za drugoplanową rolę Heinza, który został zwolniony z więzienia po odbyciu kary za próbę gwałtu i wrócił do swojej starej dzielnicy, aby wznowić relacje z matką z demencją i „na nowo” stworzyć własną wersję relacji z ofiarą gwałtu (Jodie Foster) w dramacie kryminalnym Tony’ego Billa Dzielnica pięciu narożników (Five Corners, 1987) zdobył nominację do Independent Spirit Awards. Jako Gaspare „Aspanu” Pisciotta był towarzyszem i pierwszym kuzynem sycylijskiego bandyty Salvatore Giuliano (Christopher Lambert) w dramacie gangsterskim Michaela Cimino Sycylijczyk (1987) wg powieści Maria Puzo. Stał się jednym z ulubionych aktorów Spike’a Lee, który zaangażował go do swoich produkcji takich jak Rób, co należy (1989) w roli Pino, arcydzieł Czarny blues (1990) jako Moe Flatbush, Ślepy zaułek (Clockers, 1995), Dziewczyna nr 6 (1996), Gra o honor (1998), Mordercze lato (Summer of Sam, 1999), Ona mnie nienawidzi (2004) i Cud w wiosce Santa Anna (2008) jako detektyw Antonio „Tony” Ricci. Często grywał też u braci Coen w filmach: Ścieżka strachu (1990), czarnej komedii nagrodzonej Złotą Palmą na 44. MFF w Cannes - Barton Fink (1991) w roli tytułowej (Nagroda za pierwszoplanową rolę męską na Festiwalu Filmowym w Cannes i David di Donatello), Big Lebowski (1998) jako latynoski mistrz kręgli czy westernie Bracie, gdzie jesteś? (2000) u boku George’a Clooneya. Wystąpił w popisowej roli prawnika-naciągacza w komedii Dennisa Dugana Czacha dymi (1992). Swój debiut reżyserski Mac (1992) poświęcił włoskiemu środowisku, film został nagrodzony Złotą Kamerą na 45. MFF w Cannes. W 1992 odebrał Tribute to Independent Vision Award – nagrodę specjalną na Sundance Film Festival. Za kreację teleturniejowego omnibusa Herba Stempela, a następnie informatora o nieuczciwej naturze branży w dramacie Roberta Redforda Quiz Show (1994) był nominowany do Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego. W 2001 odebrał nagrodę za wkład w rozwój kina niezależnego - Independent Career Achievement Award wręczoną przez Video Software Dealers Association. Pojawiał się w komediach u boku Adama Sandlera - Mr. Deeds – milioner z przypadku (2002), Dwóch gniewnych ludzi (2003) i Nie zadzieraj z fryzjerem (2008).