Charles Chaplin

Charlie Chaplin, właśc. Charles Spencer Chaplin, KBE (ur. 16 kwietnia 1889 w Londynie, zm. 25 grudnia 1977 w Vevey) – brytyjski aktor i reżyser okresu kina niemego, później także filmów udźwiękowionych; producent, scenarzysta i kompozytor muzyki filmowej. Ikona kultury popularnej. Jeden z najwybitniejszych i najlepiej rozpoznawalnych aktorów i reżyserów w historii światowego kina. American Film Institute umieścił go na 10. miejscu w rankingu „Największych aktorów wszech czasów” (The 50 Greatest American Screen Legends). Urodził się w Walworth w Londynie, w Anglii. Jego ojcem był Charles Chaplin, a matką Hannah Harriette Hill (oboje w ćwierci romskiego pochodzenia). Oboje rodzice byli aktorami. Rozwiedli się niedługo po narodzinach Charliego, który odtąd pozostawał pod opieką matki. Żyli w skrajnie trudnych warunkach i narastającej biedzie, przeprowadzając się do coraz mniejszych pokoi. W 1896 matce Charliego nie udało się znaleźć pracy i oboje trafili do przytułku. Będąc nastolatkiem, wraz ze starszym bratem, Sydneyem, z powodu trudnej sytuacji materialnej zmuszeni zostali do podjęcia pracy w warsztacie samochodowym w Lambeth. Po paru tygodniach zostali przeniesieni do Szkoły Hanwell dla Sierot i Biednych Dzieci. Następnie mieszkali przez pewien okres z żoną ojca i ich synkiem, jednak byli tam źle traktowani (często macocha nie wpuszczała ich na noc do domu), w związku z czym wrócili do przytułku. Kiedy Sydney opuścił przytułek, podjął pracę trębacza na statku wycieczkowym. Po powrocie zajął się Charliem, który od dłuższego czasu radził sobie sam. Kiedy Charlie miał 12 lat, jego ojciec zmarł z powodu alkoholizmu, a matka przeszła załamanie nerwowe i wkrótce została umieszczona w szpitalu psychiatrycznym w Cane Hill. Zmarła w 1928 w Stanach Zjednoczonych, otoczona opieką syna. Charlie pierwszy raz wystąpił na scenie mając pięć lat, w musicalu w 1894. Tego wieczoru występowała jego matka, a on czekał na nią za kurtyną. Kiedy schorowanej matce głos odmówił posłuszeństwa i została zmuszona do przerwania występu, dyrektor teatru wypchnął na scenę Charliego. Wtedy chłopiec zaczął naśladować matkę, która nauczyła go śpiewać i grać na scenie. Jako dziecko często tygodniami pozostawał w łóżku z powodu poważnej choroby, a nocą jego matka siadywała przy nim i odgrywała sceny tego, co działo się za oknem. W 1900, w wieku 11 lat, Charlie z pomocą brata otrzymał rolę komicznego kota w pantomimie pt. Kopciuszek, w hipodromie w Londynie. W 1903 pojawił się w filmie pt. Jim, A Romance of Cockayne. Wkrótce potem dostał swoją pierwszą stałą pracę, grając chłopca sprzedającego gazety w sztuce teatralnej o Sherlocku Holmesie. Rolę tę odgrywał do 1906. Następnie wystąpił w numerze pt. Court Circus, a w następnym roku zagrał klauna w Fun Factory. Według rejestrów imigracyjnych, do Ameryki przyjechał po raz pierwszy ze znaną trupą Karno 2 października 1912. Mimo że początkowo miał trudności w dostosowaniu się do stylu grania studia Keystone, wkrótce stał się tam sławny. Mack Sennett znany był ze swojej spontaniczności, a filmy produkowane w jego studio często nie posiadały scenariuszy. Tu pojawiła się szansa dla Chaplina, który obdarzony był umiejętnościami improwizacyjnymi. Jak głosi legenda, w jednym z filmów Macka Sennetta brakowało gagów. Zdesperowany producent kazał Charliemu ucharakteryzować się i zagrać bez przygotowania. Chaplin wpadł do garderoby i wybierając najgorsze ubrania jakie tam znalazł stworzył postać trampa, z którą wciąż jest najbardziej utożsamiany. Ta postać filmowa to osoba z manierami dżentelmena, noszący ciasny żakiecik, przyduże spodnie, rozchodzone buty, melonik, bambusową laseczkę i wąsik. W latach 1908-1913 nastoletni Chaplin występował na brytyjskich scenach z rożnymi sukcesami. Nie odnalazł się tam jako tancerz, ale odkrył, że czuje się dobrze w pantomimie. W 1913 po raz drugi przyjechał do Stanów Zjednoczonych na tournée z angielską grupą teatralną Freda Karno. Został tam zauważony przez producenta kina niemego, Macka Sennetta, który zaoferował mu zatrudnienie w swoim studiu Keystone Film Company. Chaplin przyjął propozycje i przeniósł się do USA. W styczniu 1914 rozpoczął dla Keystone Studios ze stawką 150 dol. tygodniowo. W pierwszym filmie, Aby zarobić na życie, grana przez niego postać nie jest jeszcze dopracowana. Nosi cylinder i ma sumiaste wąsy, które zasłaniają mimikę twarzy, kluczową w niemym kinie. Przed końcem pierwszego kontraktu do Chaplina zgłasza się konkurencyjne studio The Essanay Film Manufacturing Company z Chicago, które zaoferowało reżyserowi 1 250 dol. i jednorazowy bonus za przejście w wysokości 10 tys. dol. W 1915 zaczął pracę dla studia The Mutual Film Corporation, od którego otrzymywał pensję w wysokości 10 tys. dol. tygodniowo i jednorazowo 150 tys. dol. za podpisanie z nimi kontraktu. Następnie staje się najlepiej opłacanym aktorem świata. W 1919 wraz z Mary Pickford, Douglasem Fairbanksem i Davidem Warkiem Griffithem założył studio United Artists.