Kenneth Branagh

Kenneth Charles Branagh (ur. 10 grudnia 1960 w Belfaście) – brytyjski aktor, reżyser i scenarzysta. Wszechstronnie uzdolniony filmowiec, znany głównie dzięki swym adaptacjom sztuk Williama Szekspira. Sukcesy w repertuarze szekspirowskim odnosił już na scenach teatralnych – w latach 80. należał do zespołu prestiżowej The Royal Shakespeare Company. Urodził się w Belfaście jako drugie z trójki dzieci, w rodzinie protestanckiej Frances (z domu Harper) i Williama Branagha, hydraulika i stolarza, który prowadził firmę wyspecjalizowaną w dopasowywaniu ścianek działowych i sufitów podwieszanych. W wieku dziewięciu lat przeprowadził się z rodziną do Reading, w hrabstwie Berkshire, by uciec przed konfliktem w Irlandii Północnej. Kształcił się w Grove Primary School, Whiteknights Primary School, a następnie w Meadway Comprehensive School w Tilehurst, gdzie wziął udział w przedstawieniach: Pan Ropuch (Toad of Toad Hall) A.A. Milne'a i Rozkoszna wojna (Oh, What a Lovely War!) Joan Littlewood. W szkole uzyskał Received Pronunciation, aby uniknąć zastraszania. Był zapalonym członkiem ruchu amatorskiego Reading Cine & Video Society (obecnie nazywanego Reading Film & Video Makers). Studia w londyńskiej Royal Academy of Dramatic Art dały początek błyskotliwej karierze. Młody aktor wielokrotnie cieszył się uznaniem, szczególnie w 1980 grał za tytułową rolę duńskiego księcia w przedstawieniu Hamlet dla królowej Elżbiety II, podczas jednej z jej rzadkich wizyt w akademii, i zdobył za swoją pracę pożądaną przez szkołę nagrodę Bancroft Award. W 1981 pojawił się jako student Uniwersytetu w Cambridge w dramacie Hugh Hudsona Rydwany ognia (Chariots of Fire) z udziałem Iana Charlesona, Bena Crossa i Iana Holma. Rok potem trafił na mały ekran jako Billy Martin w serialu BBC Play for Today (1982-1984) oraz jako Charles Tansley w dramacie BBC Do latarni morskiej (To the Lighthouse, 1983) u boku Rosemary Harris, Michaela Gougha i Simona Duttona. Po ukończeniu studiów odniósł dalsze sukcesy na scenie West End, gdzie w 1982 u boku Ruperta Everetta grał rolę skonfliktowanego ucznia Tommy’ego Judda w spektaklu Inny kraj (Another Country), za którą zdobył nagrodę Society of West End Theatres dla najbardziej obiecującego nowicjusza i otrzymał Laurence Olivier Award. Branagh stał się znany ze swoich adaptacji filmowych Williama Szekspira. Na ekrany kinowe przeniósł następujące utwory angielskiego dramaturga: Henryk V (1989; nominacja do Oscara w kategoriach: reżyseria, najlepszy aktor), Wiele hałasu o nic (1993), Hamlet (1996; nominacja do Oscara w kategorii: scenariusz adaptowany), Stracone zachody miłości (2000) i Jak wam się podoba (2006). Kandydował też do roli Obi-Wana Kenobiego w trylogii Gwiezdne wojny. Bardzo często gra główne role w swoich dziełach, występuje także w filmach innych reżyserów. Pojawił się m.in. w drugiej części przygód Harry’ego Pottera, Harry Potter i Komnata Tajemnic oraz Polowaniu na króliki Phillipa Noyce’a (2002). W wyreżyserowanych przez siebie filmach kryminalnych na podstawie powieści Agathy Christie – Morderstwo w Orient Expressie (Murder on the Orient Express, 2017) i Śmierć na Nilu (Death on the Nile, 2021) wystąpił jako belgijski detektyw Herkules Poirot. W serialu BBC One / BBC HD Wallander (2008-2016) zagrał rolę komisarza Kurta Wallandera.