Jodie Foster

Jodie Foster, właśc. Alicia Christian Foster (ur. 19 listopada 1962 w Los Angeles) – amerykańska aktorka, reżyserka i producentka filmowa, zdobywczyni dwóch Oscarów i wielu nominacji do nagród aktorskich (Złoty Glob, David di Donatello Award, British Academy of Film and Television Arts Award i inne). Foster debiutowała na ekranie w wieku trzech lat, uczestnicząc w reklamach preparatów do opalania Coppertone. Później grała jako dziecko w filmach i serialach telewizyjnych, takich jak Papierowy księżyc (Paper Moon), Napoleon i Samantha, Bugsy Malone oraz Bonanza. Pierwszą poważną rolę zagrała w wieku czternastu lat w filmie Taksówkarz (1976, reż. Martin Scorsese) i otrzymała za nią nominację do Oscara. Pierwszego Oscara dla najlepszej aktorki otrzymała w 1989 roku za rolę Sarah Tobias w filmie Oskarżeni (1988, reż. Jonathan Kaplan), drugiego – w tej samej kategorii – w 1992 roku za rolę Clarice Starling w filmie Milczenie owiec (1991, reż. Jonathan Demme). Inne znane filmy, w których zagrała Foster, to m.in. Alicja już tu nie mieszka (1974), Hotel New Hampshire (1984), Nell (1994), Maverick (1994), Kontakt (1997), Anna i król (1999), Plan doskonały (2006), Odważna (2008). Jako reżyserka Foster wyreżyserowała filmy pełnometrażowe Tate-mały geniusz (Little Man Tate, 1991), Wakacje w domu (Home for the Holidays, 1995) i Podwójne życie (The Beaver, 2011). Jako producentka założyła w 1992 roku wytwórnię filmową Egg Pictures. Kariera aktorska Jodie Foster rozpoczęła się od kampanii reklamowej firmy Coppertone: mając trzy lata zagrała w filmie reklamującym preparaty do opalania. W ciągu następnych pięciu lat zagrała w około czterdziestu reklamach. W 1968 roku po raz pierwszy wystąpiła w telewizji – w serialu komediowym Mayberry RFD, w którym jedną z głównych ról odgrywał jej starszy brat, Buddy. Ogółem Foster zagrała w ponad dwudziestu serialach, w tym w Ulicy sezamkowej i słynnej Bonanzie. W 1970 roku (w wieku ośmiu lat) zaliczyła debiut w filmie telewizyjnym Menace on the Mountain (reż. Vincent McEveety), odgrywając rolę siostry chłopca, który po wyjeździe ojca na wojnę musi utrzymać rodzinę. Debiut kinowy Foster nastąpił dwa lata później, w filmie wyprodukowanym przez wytwórnię Walta Disneya, Napoleon And Samantha (reż. Bernard McEveety). Zagrała w nim tytułową Samanthę, przyjaciółkę jedenastoletniego chłopca (Napoleona), który opiekuje się cyrkowym lwem, a po śmierci dziadka – tresera wyrusza w poszukiwaniu rodziny, by nie zostać odesłanym do sierocińca. W kolejnych latach Foster wystąpiła jeszcze w kilku innych filmach Disneya przeznaczonych dla młodej widowni, między innymi One Little Indian (1973, reż. Bernard McEveety), Freaky Friday (1976, reż. Gary Nelson) i Candleshoe (1977, reż. Norman Tokar). W 1974 roku po raz pierwszy spotkała się na planie z reżyserem Martinem Scorsese, grając jedną z drugoplanowych ról w filmie Alice Doesn't Live Here Anymore (Alicja już tu nie mieszka). W 1976 roku Foster zagrała u boku Roberta De Niro nastoletnią prostytutkę Iris – w jednym z najsłynniejszych amerykańskich filmów Taksówkarz (reż. Martin Scorsese). Za tę rolę nominowana została do Oscara w kategorii najlepsza aktorka drugoplanowa. W tym samym roku Foster wcieliła się w rolę Tallulah w musicalu wyreżyserowanym przez Alana Parkera Bugsy Malone (akcja filmu dzieje się w Nowym Jorku w czasach prohibicji, a wszystkie role odgrywają dzieci), wystąpiła również w filmie Freaky Friday (Zakręcony piątek jako nastolatka Annabel Andrews, która zamienia się w swoją matkę – nominacja do nagrody Złotego Globu). 1976 rok to w końcu występ w thrillerze The Little Girl Who Lives Down the Lane (Dziewczynka, która mieszka na końcu drogi, reż. Nicolas Gessner), za który Foster otrzymała nagrodę Saturna, przyznawaną przez Amerykańską Akademię Filmów Science Fiction, Fantasy i Horrów (Academy of Science Fiction, Fantasy & Horror Films).