Paul Newman

Paul Leonard Newman (ur. 26 stycznia 1925 w Shaker Heights, zm. 26 września 2008 w Westport) – amerykański aktor filmowy i teatralny, reżyser, producent, a także kierowca wyścigowy, przedsiębiorca, filantrop i działacz społeczny. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę w filmie Kolor pieniędzy (1987) w reż. Martina Scorsese. Rok wcześniej (1986) otrzymał honorowego Oscara za całokształt twórczości. Ponadto był 8 razy nominowany do tej nagrody – za pierwszoplanowe role w filmach: Kotka na gorącym blaszanym dachu (1958), Bilardzista (1961), Hud, syn farmera (1963), Nieugięty Luke (1967), Bez złych intencji (1981), Werdykt (1982), Naiwniak (1994) i raz za drugoplanową rolę w filmie Droga do zatracenia (2002). Czterokrotny mistrz USA w wyścigach samochodowych, w 1979 na drugim miejscu w wyścigu Le Mans. Urodził się w Shaker Heights w Ohio, na przedmieściach Cleveland. Był najmłodszym dzieckiem Theresy (z domu Terézia Fecková; zm. 1982) i Arthura Sigmunda Newmana (zm. 1950), właściciela sklepu ze sprzętem sportowym. Jego matka pochodziła ze Słowacji z miejscowości Ptičie, a ojciec był potomkiem żydowskich emigrantów z Węgier i Polski. W Shaker Heights High School brał udział w przedstawieniach teatralnych, wyróżniał się także w drużynach piłki nożnej i koszykówki oraz wśród pływaków. Otrzymał stypendium sportowe i podjął naukę w Kenyon College w Gambier w Ohio na kierunku ekonomia. W latach 1943–1945 (podczas II wojny światowej) służył jako strzelec-radiotelegrafista w US Naval Air Corps. Miał zostać pilotem, ale nie ukończył szkolenia ze względu na daltonizm. W latach 1951-1952 uczęszczał do Yale Drama School w New Haven, pracując jednocześnie w nowojorskiej telewizji i ucząc się w Actors Studio. Przyciągnął uwagę krytyków debiutem na Broadwayu w przedstawieniu Picnic (1953). Na początku kariery był często mylony ze szczupłym wówczas Marlonem Brando. Newman twierdził, że w co najmniej 500 notesach z autografami wpisał: „Z najlepszymi życzeniami od Marlona Brando”.