Pernilla August

Pernilla August, właśc. Mia Pernilla Hertzman-Ericson (ur. 13 lutego 1958 w Sztokholmie) – szwedzka aktorka filmowa i teatralna, reżyserka i scenarzystka. Jedna z wiodących aktorek w Szwecji i długoletnia współpracowniczka reżysera Ingmara Bergmana. Zdobyła nagrodę dla najlepszej aktorki na 45. MFF w Cannes za rolę w filmie Dobre chęci (1992), wyreżyserowanym przez Bille Augusta na podstawie scenariusza Ingmara Bergmana. Największą popularność zdobyła dzięki roli Shmi Skywalker (matki Anakina Skywalkera) w filmach Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo i Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów. Pernilla August urodziła się 13 lutego 1958 w Sztokholmie jako córka Lo Hertzman-Ericsona i Henrietty Palmius-Wallgren. Rozpoczęła swoją przygodę ze sztuką jako dziecko, występując w sztukach w Vår Teater oraz w szkole. Jej profesjonalna kariera aktorska rozpoczęła się w 1975, kiedy reżyser Roy Andersson obsadził ją w niewielkiej roli w filmie Giliap. Po ukończeniu szkoły pracowała przez pewien czas z upośledzonymi umysłowo dziećmi. Następnie od 1979 grała w filmach innych reżyserów m.in. Vilgota Sjömana (wśród nich film o Alfredzie Noblu, 1983) i Lasse Hallströma. Studiowała aktorstwo w Swedish National Academy of Mime and Acting w Sztokholmie (NAMA) w latach 1979–1982. Przed ukończeniem studiów zwróciła na siebie uwagę Ingmara Bergmana, który obsadził ją w swoim filmie Fanny i Aleksander (1982). Zapoczątkowało to dwie dekady współpracy z reżyserem, w tym przy serialu telewizyjnym Dobre chęci (1992), gdzie zagrała matkę Bergmana, Karin Bergman, i poznała swojego drugiego męża, reżysera Billego Augusta, oraz w telewizyjnych produkcjach Intymne zwierzenia (1996) w reżyserii Liv Ullmann i Bergmana. Zagrała także w dramacie Bo Widerberga Droga węża (1986), jak i jego telewizyjnej produkcji Dzika kaczka (1989) na podstawie sztuki norweskiego dramaturga Henrika Ibsena. Wśród wielu skandynawskich i międzynarodowych filmów z jej udziałem są również Jerozolima (1996) Billego Augusta, Księga Diny (2002) w reżyserii Ole Bornedala, Świt (2003) Björna Runge (za który otrzymała zbiorowego Srebrnego Niedźwiedzia za wybitne osiągnięcie artystyczne na 54. MFF w Berlinie) oraz szwedzko–tajwańska koprodukcja Miss Kicki (2009). Począwszy od 1981 występowała w kilku sztukach reżyserii Ingmara Bergmana w Królewskim Teatrze Dramatycznym w Sztokholmie (Dramaten). Wcieliła się w rolę Ofelii w Hamlecie (1986) Williama Szekspira, za co otrzymała nagrodę British Drama Magazine za najlepszą kobiecą rolę drugoplanową. Wystąpiła również w A Dream Play (1986) według Augusta Strindberga, jako Nora w Domu lalki (1989) wg Henryka Ibsena oraz jako Hermiona w specjalnej wersji Zimowej opowieści (1994). Zagrała rolę tytułową w spektaklu Maria Stuart (2000) wg Friedricha Schillera i Helene Alving w Ghosts (2002) wg Ibsena. Pracowała także z rosyjskim reżyserem Jurijem Lubimowem przy sztuce Uczta w czasach zarazy (1996) wg Aleksandra Puszkina. W latach 1983-84 pracowała w Folkteatern í Gävleborg (Teatr Ludowy w Gävleborg) z reżyserem Peterem Oskarsonem. W 2008 zagrała w produkcji scenicznej Stalowe magnolie w Vasateatern w Sztokholmie wraz z Suzanne Reuter, Melindą Kinnaman, Gunillą Nyroos, Lindą Ulvaeus i Cecilią Nilsson. W wielu krajach anglojęzycznych kojarzona jest najbardziej z rolą Shmi Skywalker, matki Anakina Skywalkera, z produkcji Gwiezdne wojny: część I – Mroczne widmo (1999) i jej kontynuacji Gwiezdne wojny: część II – Atak klonów (2002). Wystąpiła także w amerykańskim serialu przygodowym emitowanym w latach 1992-1996 Kroniki młodego Indiany Jonesa. Wcieliła się również w rolę Maryi Panny w filmie fabularnym Maria, matka Jezusa (1999). W 2011 po raz kolejny zagrała rolę Shmi Skywalker w trzecim sezonie Gwiezdnych wojen: Wojny klonów - w odcinku „Overlords”, który wyemitowano 28 stycznia. W 2012 wcieliła się w postać Sary Landhag w szwedzkim filmie W interesie narodu. Zasiadała w jury konkursu głównego na MFF w San Sebastián (2007) oraz w jury sekcji "Horyzonty" na 71. MFF w Wenecji (2014).