Astrid Lindgren

Astrid Anna Emilia Lindgren z domu Ericsson (ur. 14 listopada 1907 w Vimmerby, zm. 28 stycznia 2002 w Sztokholmie) – szwedzka pisarka, autorka szeregu popularnych powieści dla dzieci i młodzieży, m.in. Fizia Pończoszanka (1945), Dzieci z Bullerbyn (1947), Mio, mój Mio (1954), Karlsson z Dachu (1955), Emil ze Smalandii (1963), Bracia Lwie Serce (1973), Ronja, córka zbójnika (1981); laureatka Nagrody im. Hansa Christiana Andersena (1958) i Right Livelihood Award (1994), odznaczona Orderem Uśmiechu (1978); od 2003 przyznawana jest międzynarodowa Nagroda Literacka im. Astrid Lindgren (2002) za wybitną twórczość dla dzieci i młodzieży. Urodzona w rodzinie zamożnego chłopa, Samuela Augusta Ericssona i Hanny z domu Jonsson (wzięli ślub 30 czerwca 1905), dorastała w gospodarstwie Näs na skraju Vimmerby w Smalandii, razem z rodzeństwem i rodzicami. Najstarszym z dzieci był starszy brat Astrid, Gunnar, dwie młodsze od Astrid siostry to Stina i Ingegerd. Astrid naukę w szkole rozpoczęła w wieku 7 lat. Gdy miała 13 lat, jedno z jej wypracowań ukazało się w „Gazecie Vimmerby”. W wieku 16 lat zdała egzamin końcowy w gimnazjum z celującą oceną ze szwedzkiego. Rok później zaproponowano jej pracę w „Gazecie Vimmerby”; była korektorką oraz pisała krótkie notki i reportaże. W wieku 18 lat zaszła w ciążę, w małej miejscowości był to prawdziwy skandal, więc Astrid wyjechała do Sztokholmu, gdzie zapisała się na kursy stenografii i maszynopisania przy szkole handlowej Bar-Lock; ukończyła je wiosną 1927. Eva Andén, adwokat broniąca praw kobiet, pomogła jej, i Astrid mogła urodzić syna Larsa w Kopenhadze w Righospitalet, jedynym szpitalu w Skandynawii, gdzie odbierano porody bez informowania o tym władz. Znalazła jej też rodzinę, u której Astrid mogła mieszkać do rozwiązania (które nastąpiło w grudniu 1926) i która stała się potem również zastępczą rodziną jej syna (pani Stevens). Po ukończeniu kursów maszynopisania zatrudniła się na stanowisku prywatnej sekretarki w dziale radiowym Szwedzkiej Centrali Księgarskiej, a jej szefem został Torsten Lindfors. Następnie została asystentką redaktora w Królewskim Klubie Automobilowym, gdzie poznała swojego szefa i przyszłego męża, Sture Lindgrena. W grudniu 1929, gdy pani Stevens, chora na serce, nie mogła już dłużej opiekować się Larsem, Astrid zabrała go do Sztokholmu, a w maju 1930 umieściła go u swoich rodziców w Näs. 4 kwietnia 1931 wyszła za mąż za Sture Lindgrena, przestała pracować na etacie, ale w domu nadal redagowała przewodnik dla Królewskiego Klubu Automobilowego. Wiosną 1934 roku przyszła na świat jej córka Karin. W końcu lat 30. pracowała jako stenografistka dla docenta kryminologii, Harry’ego Södermana. 1 września 1939 zaczęła pisać swój pierwszy „Dziennik czasu wojny” (zapisała 22 zeszyty). Pod koniec lata 1940 roku podjęła pracę w jednym z oddziałów służby wywiadowczej jako cenzor korespondencji. Wiosną 1944 roku zaczęła spisywać historie o Pippi (w polskiej wersji również Fizi) Pończoszance, postaci wymyślonej przez jej córkę. Debiutowała literacko w wieku 37 lat, książką „Zwierzenia Britt-Marii”. Powieść została pozytywnie przyjęta, a autorka rozpoczęła pisanie kolejnych książek dla dzieci. Moralizatorstwo dawnych utworów Lindgren zastąpiła humorem, trafną obserwacją obyczajowo-psychologiczną oraz powiązaniem świata swych książek ze współczesną rzeczywistością lub ludową fantastyką. W sierpniu 1945 wydawnictwo Rabén & Sjögren nagrodziło „Pippi (Fizię) Pończoszankę” I nagrodą w konkursie na książkę dla dzieci w wieku 6–10 lat. W 1946, gdy ukazał się drugi tom przygód Pippi, odezwały się głosy krytyczne, które dały początek gwałtownej dyskusji w prasie nauczycielskiej i codziennej. Profesor John Landqvist nazwał Astrid niekulturalnym beztalenciem, a Pippi dzieckiem o umysłowo chorej fantazji. Cała ta dyskusja nie wywołała u pisarki żywej reakcji. Jesienią 1946 Astrid Lindgren rozpoczęła pracę w wydawnictwie Rabén & Sjögren jako redaktor książek dla dzieci. Pracowała na tym stanowisku 25 lat.