Lance Henriksen

Lance James Henriksen (ur. 5 maja 1940 w Nowym Jorku) – amerykański aktor i scenarzysta. Obsadzany zwykle w rolach morderców lub innych czarnych charakterów w produkcjach science fiction, sensacyjnych i horrorach. Grał w filmach Jamesa Camerona – Terminator (1984) jako detektyw Hal Vukovich i Obcy – decydujące starcie (1986) jako android L. Bishop, sequelu Obcy 3 (1992) w reżyserii Davida Finchera oraz serialu Fox Millennium (1996–1999) w roli agenta FBI Franka Blacka. Urodził się na nowojorskim Manhattanie w biednej rodzinie. Jego ojciec, James Marin Henriksen, był norweskim imigrantem, urodzonym w Tønsberg; pracował jako marynarz w marynarce handlowej, a także zaczął być bokserem o pseudonimie „Icewater”. Jego matka, Marguerite Ann (z domu Werner), była Amerykanką pochodzenia łotewskiego i irlandzkiego; z trudem znajdowała pracę jako instruktorka tańca, kelnerka i modelka portretów artystycznych (także aktów). Jego rodzice rozwiedli się, gdy miał dwa lata, wychowała go i jego brata matka. Jako nastolatek miał trudności z przystosowaniem się do szkół i miał niewielu przyjaciół. Przez krótki okres przebywał w sierocińcu. W wieku 12 lat uciekł z domu i opuścił szkołę. W latach 1955−1958 służył w United States Navy i osiągnął stopień podoficera trzeciej klasy. Spędzał większość czasu na wędrówce po Nowym Jorku, ale także podróżach po kraju autostopem, w pociągach towarowych i był kilkakrotnie aresztowany za wykroczenia, takie jak włóczęgostwo. To właśnie podczas pobytu w więzieniu w Tucson w Arizonie po raz pierwszy uczestniczył jako statysta w produkcji NBC Sunday Showcase: The American (1960) z udziałem Lee Marvina w roli Iry Hayesa. Zainspirowany filmami z Kirkiem Douglasem, chciał zostać aktorem. Pracował jako murarz, robotnik na statkach, zbieracz owoców, a nawet rybak – w tym okresie poznał reżysera Jamesa Camerona i ilustratora Bruce’a Kenselaara, którzy pomogli mu w znalezienia pracy jako asystent scenografa w teatrze. W wieku około 30 lat będąc do tego czasu analfabetą, nauczył się czytać, analizując scenariusze, nad którymi pracował, uczył się też na pamięć swoich wypowiedzi z pomocą innych osób. Ukończył Actors Studio i zaczął grać na scenie off-Broadwayu w spektaklu Eugene’a O’Neilla Trzy sztuki morza, czyli Księżyc nad Karybami, W drodze do Cardiff i W strefie. W 1977 wystąpił na Broadwayu jako Pierce w przedstawieniu Davida Rabe’a Podstawowy trening Pavlo Hummela (The Basic Training of Pavlo Hummel) z Alem Pacino w roli tytułowej. Zadebiutował w roli filmowej jako żołnierz United States Marine Corps w biograficznym dramacie wojennym Delberta Manna The Outsider (1961) u boku Tony’ego Curtisa, a po jedenastu latach powrócił na ekran jako Randy, który po odbyciu służby wojskowej cierpi na zespół stresu pourazowego, w dramacie przygodowym It Ain’t Easy (To nie jest łatwe, 1972). Następnie pojawiły się role drugoplanowe w różnych filmach, w tym Pieskie popołudnie (1975), Bliskie spotkania trzeciego stopnia (1977) i Omen II (1978). W pierwszym fabularnym filmie Jamesa Camerona Pirania II: Latający mordercy (1982) zagrał komendanta policji Steve’a Kimbrougha. Był astronautą Walterem Schirrą w dramacie historycznym Philipa Kaufmana Pierwszy krok w kosmos (1983). Kiedy James Cameron przygotowywał Terminatora (1984), początkowo wyobrażał sobie Henriksena, z którym współpracował przy Piranii II: Latającym mordercy, w roli tytułowego cyborga T-800, którą ostatecznie zagrał Arnold Schwarzenegger. Henriksen pojawił się w filmie w roli drugoplanowej detektywa Hala Vukovicha z Los Angeles Police Department. W kolejnym filmie Camerona Obcy – decydujące starcie (1986) i jego sequelu Obcy 3 (1992) w reżyserii Davida Finchera wystąpił w roli androida L. Bishopa. W biograficznym dramacie telewizyjnym NBC Sens życia – historia Jill Ireland (Reason for Living: The Jill Ireland Story, 1991) z Jill Clayburgh zagrał aktora Charlesa Bronsona. Jako Emil Fouchon, bogaty sportowiec, który dla sportu poluje na bezdomnych byłych żołnierzy w dramacie sensacyjnym Johna Woo Nieuchwytny cel (1993) z Jean-Claude’em Van Damme’em otrzymał nagrodę Saturna w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy. Za kreację telewizyjną agenta FBI Franka Blacka, który potrafi przenieść się do umysłu zabójcy i widzieć to co on w serialu Fox Millennium (1996–1999) był trzykrotnie nominowany do Złotego Globu dla najlepszego aktora w serialu dramatycznym (1997, 1998, 1999) i zdobył dwie nominacje do nagrody Saturna w kategorii najlepszy aktor telewizyjny (1997, 1999). Z kolei rola Abrahama Lincolna w telewizyjnym dramacie biograficznym TNT Dzień w którym zastrzelono Lincolna (The Day Lincoln Was Shot, 1998) w reż. Johna Graya z Robem Morrow (John Wilkes Booth) przyniosła mu nominację do nagrody Złotej Satelity w kategorii „Najlepszy aktor drugoplanowy w miniserialu lub filmie telewizyjnym”. W widowisku Paula W.S. Andersona Obcy kontra Predator (2004) wcieli się w postać Charlesa Bishopa Weylanda, miliardera, owładniętego obsesją odnalezienia starożytnej piramidy, który finansuje naukową wyprawę na Antarktydę. W 2009 został uhonorowany nagrodą Academy of Science Fiction, Fantasy and Horror Films za całokształt twórczości. W biblijnej Księdze Daniela (2013) był Cyrusem Wielkim.